Ngân hàng thương mại đã hình thành tồn tại và phát triển nhiều thiên niên kỷ, gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế hàng hoá và trở thành một trong những định chế tài chính không thể thiếu được. Bản chất của NHTM như một doanh nghiệp bình thường.
NHTM có bốn chức năng chính, đó là trung gian tín dụng, trung gian thanh toán, chức năng tạo tiền và chức năng thủ quỹ. NHTM được phân loại dựa trên hình thức sở hữu, dựa vào chiến lược kinh doanh, dựa vào tính chất hoạt động. NHTM là một định chế tài chính trung gian, hoạt động đa dịch vụ, đa nghiệp vụ, huy động nguồn vốn bằng cách nhận tiền gửi, phát hành giấy tờ có giá…
I. Ngân hàng thương mại là gì?
Ngân hàng thương mại (NHTM) là một tổ chức thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và nhiều hoạt động kinh doanh tiền tệ khác với mục tiêu vì lợi nhuận.
Bản chất của NHTM là một đơn vị kinh tế, là một loại hình doanh nghiệp nên có cơ cấu tổ chức bộ máy sẽ như một doanh nghiệp. Việc tìm kiếm lợi nhuận phải thỏa đáng và tuân thủ đúng theo luật pháp Nhà nước.
Lĩnh vực hoạt động kinh doanh của NHTM rất đặc biệt, vì nó liên quan trực tiếp đến tất cả các ngành và mọi mặt của đời sống, kinh tế, xã hội. Vì vậy, việc điều hành hoạt động của ngân hàng cần thận trọng và khéo léo, làm sao để tránh gây ra những tổn thất to lớn cho xã hội.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của NHTM bao gồm sự gia tăng nhanh chóng trong danh mục sản phẩm dịch vụ, sự cạnh tranh với các đối thủ, sự gia tăng chi phí vốn, gia tăng nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất và áp dụng khoa học công nghệ ngân hàng.
NHTM có bốn chức năng chính, đó là trung gian tín dụng, trung gian thanh toán, chức năng tạo tiền và chức năng thủ quỹ.
Tìm hiểu về khái niệm ngân hàng thương mại
Hiện nay, tại Việt Nam, NHTM được phân loại như sau:
- Nếu dựa trên hình thức sở hữu thì gồm 5 loại, gồm: NHTM quốc doanh (100% vốn sở hữu Nhà nước), NHTM Cổ phần, NH Liên doanh, NH 100% vốn nước ngoài, NH chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam.
- Nếu dựa vào chiến lược kinh doanh thì gồm 3 loại: NHTM bán buôn và NHTM bán lẻ, NHTM kết hợp cả bán buôn và bán lẻ.
- Nếu dựa vào tính chất hoạt động thì gồm 2 loại: NH chuyên doanh và NH kinh doanh tổng hợp.
Ngoài ra còn có nhiều dạng ngân hàng khác như: NH đầu tư, NH phát triển, NH hợp tác, NH chính sách…
Tìm hiểu thêm: Ngân hàng Nhà nước là gì? Danh sách các ngân hàng nhà nước lớn nhất Việt Nam
II. Đặc điểm của ngân hàng thương mại
Những đặc điểm cơ bản của ngân hàng thương mại
Đặc điểm của NHTM bao gồm:
NHTM là một định chế tài chính trung gian, kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ và dịch vụ ngân hàng;
Hoạt động đa dịch vụ, đa nghiệp vụ trong đó nghiệp vụ chính là ngân hàng;
Huy động nguồn vốn bằng cách nhận tiền gửi, phát hành trái phiếu và nhiều giấy tờ có giá khác. Sử dụng nguồn vốn này để cho vay tiêu dùng và cả hoạt động sản xuất kinh doanh;
Bên cạnh đó, NHTM cũng thực hiện nhiều dịch vụ như chuyển tiền, thanh toán, uỷ thác và bảo lãnh…;
Hệ thống NHTM có thể tạo ra lượng bút tệ, nhờ hoạt động cho vay và thanh toán;
Là một bộ phận quan trọng trong khối cung tiền tệ cho nền kinh tế và tác động đến chính sách tiền tệ của NHTW.
III. Danh sách 5 ngân hàng thương mại lớn nhất Việt Nam
Danh sách những ngân hàng thương mại uy tín nhất Việt Nam
*Tính theo xếp hạng tổng tài sản lớn nhất năm 2022
Top 1, NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV
Top 2, NH TMCP Công thương Việt Nam - VietinBank
Top 3, NH TMCP Ngoại thương Việt Nam - Vietcombank
Top 4, NH TMCP Quân đội - MB Bank
Top 5, NH TMCP Kỹ thương - Techcombank
*Tính theo vốn chủ sở hữu lớn nhất năm 2022
Top 1, Vietcombank
Top 2, Techcombank
Top 3, VietinBank
Top 4, BIDV
Top 5, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng - VP Bank
*Tính theo vốn điều lệ cao nhất năm 2022
Top 1, BIDV
Top 2, VietinBank
Top 3, Vietcombank
Top 4, MB, TCB, SHB
Top 5, ACB, HDBank, VIB
BIDV đang là ngân hàng TMCP có quy mô tổng tài sản lớn nhất hệ thống ngân hàng, cũng là ngân hàng Việt Nam đầu tiên vượt mức 2 triệu tỷ đồng về quy mô tài sản với 2.12 triệu tỷ đồng.
Xếp ở vị trí thứ hai và thứ ba là VietinBank và Vietcombank với cùng mức tổng tài sản là hơn 1.8 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, với tốc độ tăng trưởng tổng tài sản của Vietcombank trong những năm vừa qua thì trong năm 2023, vị trí top 3 sẽ có biến động mới. Tổng tài sản của BIDV tăng hơn 20%, VietinBank tăng 18.1% còn VCB tăng 28.5% - cao nhất trong top 3.
Xếp vị trí thứ tư là MB Bank với tổng tài sản khoảng 728 nghìn tỷ đồng, cuối cùng top 5 trong bảng xếp hạng là Techcombank là 699 nghìn tỷ đồng.
Về vốn chủ sở hữu, tính đến hết năm 2022 thì VCB là ngân hàng TMCP có vốn chủ sở hữu lớn nhất với 135,789 tỷ đồng. Xếp thứ hai là TCB với 113,424 tỷ đồng, VietinBank xếp thứ ba với 108,304 tỷ đồng, BIDV xếp thứ tư với 104,205 tỷ đồng, cuối cùng là VPBank là 103,516 tỷ đồng.
Với các NHTM thì vốn chủ sở hữu càng cao thì sức chống chịu của ngân hàng càng lớn, nhất là giai đoạn các hoạt động sản xuất kinh doanh rơi vào khủng hoảng. Vốn chủ sở hữu sẽ tăng uy tín và danh tiếng cho ngân hàng, tăng khả năng huy động vốn, mở rộng tín dụng và đa dạng hoá các danh mục cho vay.
Tính về vốn điều lệ, thì giữ vị trí cao nhất là BIDV với 50,585 tỷ đồng, VietinBank xếp thứ hai với 48,057 tỷ đồng, VCB xếp thứ ba với 47,325 tỷ đồng, MB, TCB, SHB cùng giữ vị trí thứ tư với vốn điều lệ trên 30,000 tỷ đồng. Cuối cùng nhóm ABC, HDBank và VIB xếp thứ năm với trên 20,000 tỷ đồng.
Trên đây là những thông tin liên quan tới khái niệm, bản chất, đặc điểm cũng như cách phân loại ngân hàng thương mại. Truy cập Topi.vn để biết thêm nhiều thông tin bổ ích trong lĩnh vực tài chính, đầu tư.
