Để vực dậy thị trường chứng khoán Việt Nam hồi phục và tăng trưởng bền vững trong thời kỳ sắp tới, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và Bộ Tài chính đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ, trong đó phải kể đến sự nâng cấp hạ tầng vượt bậc khi đưa hệ thống KRX vào hoạt động. Vậy hệ thống KRX là gì? Sẽ mang lại lợi ích như thế nào đối với thị trường chứng khoán Việt Nam? Cùng TOPI tìm hiểu ngay!
1. Hệ thống KRX là gì?
Hệ thống KRX là hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin với kỹ thuật và công nghệ của Hàn Quốc, đóng vai trò quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, được Sở giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh (HoSE) ký kết với Sở giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX) vào tháng 12/2012 với giá trị hợp đồng là 600 tỷ đồng.
Tìm hiểu về hệ thống KRX trong lĩnh vực tài chính
Cho đến thời điểm hiện tại, hồ sơ mời thầu hệ thống KRX liên tục bị chậm tiến độ, sau hơn 11 năm vẫn chưa được đưa vào khai thác. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới việc này, đó là:
+ Vì quy mô hợp xác xây dựng quá lớn, hồ sơ mời thầu phức tạp.
+ Vì ảnh hưởng từ dịch Covid-19, sàn HoSE xảy ra tình trạng tắc nghẽn và đóng băng giao dịch vào cuối năm 2020, dữ liệu giao dịch trực tiếp liên tục chậm.
+ Vì hệ thống mới đòi hỏi mức độ an toàn bảo mật khá cao, gần như tuyệt đối trước khi tiến hành thay thế cho hệ thống giao dịch cũ
Đến ngày 14/06/2021, hệ thống KRX đã đưa vào thử nghiệm, dự kiến đi vào hoạt động đầu năm 2022, tuy nhiên, sự cố tiếp tục xảy ra và dự án lại giãn tiến độ một lần nữa.
Ông Tạ Thanh Bình - Giám đốc bộ phận phát triển thị trường xác nhận, hệ thống KRX sẽ đi vào hoạt động trong khoảng giữa năm 2023. Quyền Chủ tịch HĐQT Sở giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Việt Hà cũng cho biết thêm là, hệ thống KRX đang tiến bộ rõ rệt và khả năng sẽ hoạt động đúng tiến độ.
Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, bà Tạ Thanh Bình khẳng định Việt Nam đang quyết tâm đưa hệ thống KRX vào vận hành để giúp thị trường chứng khoán nước ta tiệm cận với các thông lệ quốc tế và công thêm điểm vào quá trình nâng hạng thị trường.
KRX mới triển khai kiểm thử vào ngày 06/03/2023 và đang dần hoàn thiện để có thể vận hành trong năm 2023 này.
2. Cách thức vận hành của KRX trên sàn chứng khoán Việt Nam
Cách thức vận hành của KRX sẽ là:
Điều hành và giám sát các giao dịch diễn ra trên hai sàn HNX và HoSE;
Hỗ trợ các nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán cho Trung tâm Lưu ký Chứng khoán VSD.
Cách thức hoạt động của KRX hiện nay
3. Lợi ích và hạn chế khi khai thác hệ thống KRX trên sàn chứng khoán Việt Nam
Lợi ích khi khai thác hệ thống KRX trên thị trường chứng khoán Việt Nam bao gồm:
- Hệ thống KRX được kỳ vọng tạo điều kiện thuận lợi cho hạ tầng công nghệ thông tin cho thị trường chứng khoán Việt Nam, tích hợp đồng bộ hai trung tâm dữ liệu chính (Hà Nội và Hồ Chí Minh) và dự phòng thảm họa vào cùng một nền tảng.
- Thúc đẩy phát triển các giao dịch thuật toán. Sự thiếu đa dạng của các công cụ tài chính, các giao dịch tự động được lập trình sẵn từ các thuật toán, khiến cho nhiều chiến lược giao dịch của nhà đầu tư bị hạn chế, chẳng hạn như ở quốc tế có chiến lược giao dịch thuật toán phổ biến như
- Scalping - lướt sóng siêu ngắn, Pair trading - giao dịch theo cặp, Grid - giao dịch lưới… Khi hệ thống KRX được hoàn thiện sẽ cho phép các nhà đầu tư với kỹ năng lập trình có thể thực hiện giao dịch theo thuật toán.
- Hệ thống có thể xử lý từ 3 - 5 triệu lệnh mỗi ngày, từ đó, giảm tình trạng quá tải khi tăng số lượng nhà đầu tư, rút ngắn thời gian giao dịch và thanh toán trên các sàn, cải thiện tính thanh khoản.
Những lợi ích lớn mà KRX mang lại hiện nay
- Tạo ra nhiều sản phẩm, công cụ tài chính và tiện ích mới chẳng hạn như:
+ Giao dịch trong ngày (giao dịch T0) cho phép các nhà đầu tư bán cổ phiếu vừa mua trong ngày;
+ Bán khống cho phép nhà đầu tư vay mượn cổ phiếu và bán khống để hưởng lợi khi cổ phiếu có định giá cao hoặc bảo vệ danh mục của mình;
+ Hợp đồng quyền chọn - quyền chọn mua và quyền chọn bán thêm một sản phẩm mới tiệm cận với các thị trường lớn trên thế giới.
- Việc đa dạng sản phẩm sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước hơn, đưa thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng phát triển.
- Việc hoàn thiện vận hành hệ thống KRX là bước đầu trong kế hoạch hướng tới mục tiêu của Chính phủ, nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi. Thị trường được nâng hạng, niềm tin của khối ngoại cũng tăng lên, qua đó, dòng vốn quốc tế sẽ chảy vào ồ ạt, dự báo khoảng 3.5 - 4 tỷ USD sẽ đổ về mua mới cổ phiếu Việt Nam sau khi việc chuyển đổi thị trường này được hoàn thiện.
Với những nhà đầu tư chuẩn bị sẵn chiến lược và biết tận dụng những cơ hội thì có khả năng kiếm được siêu lợi nhuận trong thời gian rất ngắn.
Hạn chế khi áp dụng hệ thống KRX:
Vòng quay vốn rút ngắn khiến nhà đầu tư giao dịch nhiều hơn, mà giao dịch nhiều thì sẽ tốn thêm nhiều phí.
Trong các sản phẩm mới có mặt trên hệ thống KRX có bán khống, giao dịch ngày (day trading) sẽ khiến cho biến động cổ phiếu mạnh hơn rất nhiều. Hiện tại trên thị trường chỉ có chứng khoán phái sinh được phép bán khống, đôi khi làm thị trường chung có những cú giảm sâu, giờ đây, mọi cổ phiếu đều có thể bán khống thì mức độ sụt giảm của thị trường sẽ lớn hơn và tàn khốc hơn rất nhiều.
Ngoài ra, khi triển khai những sản phẩm mới này, biên độ dao động có thể rất khó khống chế được như hiện tại, vì vậy, rủi ro là rất lớn, cộng thêm việc sử dụng margin và quản trị rủi ro kém, có khả năng tài khoản của nhà đầu tư sẽ “bay hơi” rất nhanh.
Tóm lại, hệ thống KRX vận hành sẽ mang lại nhiều giá trị giúp thị trường Việt Nam chuyển mình từ thị trường chứng khoán cận biên sang mới nổi, hỗ trợ hình thành thêm nhiều công cụ tài chính, nghiệp vụ mới, thu hút nguồn vốn lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài và tạo được lợi thế cạnh tranh với các thị trường khác để ngày càng phát triển hơn.
