Chốt lời chứng khoán là một phần quan trọng trong quá trình đầu tư và giao dịch chứng khoán. Vậy khi nào thì nên chốt lời chứng khoán, có chiến lược nào để có thể chốt lời hiệu quả để không mắc sai lầm hay không? Theo dõi ngay bài viết của TOPI để xem bạn đã thực hiện việc chốt lời đúng chưa nhé.
I. Khi nào nên chốt lời chứng khoán?
Quyết định khi nên chốt lời chứng khoán là một quá trình quan trọng trong đầu tư chứng khoán và có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của bạn. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng mà bạn có thể xem xét khi đưa ra quyết định chốt lời:
+ Mục tiêu đầu tư: Xác định trước mục tiêu đầu tư của bạn là gì. Bạn đang đầu tư dài hạn để tích lũy tài sản, hay bạn muốn đạt được lợi nhuận ngắn hạn? Mục tiêu của bạn sẽ ảnh hưởng đáng kể đến quyết định chốt lời.
+ Lợi nhuận kỳ vọng: Đánh giá lợi nhuận kỳ vọng từ cổ phiếu hoặc chứng khoán bạn đang nắm giữ. Nếu bạn tin rằng chúng có tiềm năng tăng giá mạnh trong tương lai, bạn có thể quyết định giữ chúng lâu dài. Ngược lại, nếu bạn đã đạt được một lợi nhuận đáng kể và không thấy nhiều tiềm năng tăng giá trong tương lai gần, bạn có thể sẽ đưa ra quyết định chốt lời ngay.
+ Xảy ra rủi ro và biến động: Đánh giá tình hình thị trường và mức độ biến động của cổ phiếu hoặc chứng khoán bạn đang nắm giữ. Nếu thị trường đang biến động mạnh hoặc có những yếu tố rủi ro tiềm tàng, bạn có thể cân nhắc chốt lời để bảo vệ lợi nhuận của mình.
+ Kế hoạch tài chính: Xem xét kế hoạch tài chính cá nhân của bạn. Nếu bạn cần tiền mặt cho mục tiêu quan trọng khác bạn có thể chốt lời để đảm bảo sẵn sàng tài chính.
+ Sự đánh giá của thị trường: Theo dõi các chỉ số thị trường và tin tức tài chính để hiểu rõ tình hình kinh tế và tài chính tổng thể. Các yếu tố macro có thể ảnh hưởng đến cả thị trường chứng khoán.
+ Chiến lược đầu tư: Dựa vào chiến lược đầu tư của bạn, bạn có thể quyết định chốt lời dựa trên thời gian hay dựa trên sự biến động của giá cổ phiếu.
+ Quyết định cá nhân: Cuối cùng, quyết định chốt lời là một phần quan trọng của quyết định đầu tư và thường phụ thuộc vào tầm nhìn và phân tích cá nhân của bạn. Hãy thực hiện nghiên cứu cẩn thận và lắng nghe các chuyên gia tài chính, nhưng cũng tin tưởng vào khả năng đánh giá của riêng bạn.
II. Chiến lược chốt lời thông minh cho nhà đầu tư
Những chiến lược chốt lời dành cho nhà đầu tư:
1. Chốt lời ngay khi thấy mục tiêu kỳ vọng đã đạt được
Trong đầu tư, khi thị trường tăng giá, rất nhiều nhà đầu tư tham lam, đặt kỳ vọng cao hơn rất nhiều so với mức sinh lời của một cổ phiếu, tức là họ muốn chốt lời đúng đỉnh. Khi bán xong mà thấy giá cổ phiếu vẫn tiếp tục tăng thì lại tiếp tục lao theo vào vòng xoáy tăng giá.
Nhưng thực tế, không ai có thể biết được quy luật hoạt động của thị trường chứng khoán là gì, kể cả những nhà đầu tư lão làng. Kỷ luật là yếu tố quan trọng hàng đầu khi đầu tư. Cứ đảm bảo mua vào với giá thấp và bán ra với giá cao hơn giá trị, và nên biết đủ và hài lòng, không nên quá tham lam. Khi thấy mục tiêu kỳ vọng đã đạt được thì nên chốt lời luôn.
Nhất là khi bạn đầu tư trong một danh mục đa dạng, nên cân nhắc chốt lời trên các tài sản mà bạn cảm thấy đã đạt được mục tiêu lợi nhuận và sau đó sử dụng tiền đó để cân bằng lại danh mục đầu tư của mình.
2. Chốt lời theo tỷ lệ (%)
Để thực hiện chiến lược chốt lời này thì ta nên xác định trước tỷ lệ lợi nhuận mà bạn muốn đạt được trên số vốn đầu tư ban đầu. Chẳng hạn, nếu bạn muốn có lợi nhuận 20%, khi đạt được mức này thì bạn chốt lời luôn. Điều này giúp bạn bảo vệ lợi nhuận và quản lý rủi ro hiệu quả.
Một điểm nữa là thông thường các cổ phiếu sẽ tăng trưởng từ 20 - 25% sau đó sẽ điều chỉnh theo một mức giá mới, cho nên rất nhiều người chọn quy tắc 20 - 25% để chốt lời, tránh thua lỗ khi giá cổ phiếu giảm xuống.
3. Chốt lời theo thời gian
Chiến lược này có nghĩa là bạn đặt một mốc thời gian cụ thể để giữ đầu tư, sau đó chốt lời dù giá có tăng hay giảm. Cách này sử dụng hỗ trợ bạn không bị thiệt hại về mặt thời gian nếu chứng khoán không phát triển theo dự kiến.
4. Chốt lời theo tin tức trên thị trường
Có rất nhiều trường hợp tin tức tiêu cực hay biến động đột ngột của thị trường làm ảnh hưởng đến thị giá cổ phiếu và tài sản của bạn. Tuy nhiên nếu sử dụng chiến lược này cần lưu ý xác thực thông tin trước khi quyết định chốt lời, do có nhiều lúc tin tức được đưa ra nhằm thao túng thị trường.
5. Chốt lời theo các phân tích kỹ thuật
Chiến lược này đòi hỏi bạn sử dụng nhiều chỉ báo kỹ thuật như đường trung bình động (MA), RSI, MACD, để định rõ điểm chốt lời dựa trên những tín hiệu mà chúng báo cho bạn. Ví dụ, bạn có thể chốt lời khi cổ phiếu bắt đầu báo hiệu sự quá mua hoặc sự bán ra.
6. Chốt lời bằng lệnh Trailing Stop
Sử dụng lệnh Trailing Stop để theo dõi mức giá cổ phiếu. Lệnh điều kiện Trailing Stop sẽ hỗ trợ nhà đầu tư gia tăng cơ hội lợi nhuận bằng cách mua ở giá thấp và bán tại giá cao trong khoảng kỳ vọng. Khi giá tăng, trailing stop cũng tăng, nhưng nó sẽ ngừng tăng hoặc bắt đầu giảm khi giá cổ phiếu giảm. Cứ như vậy, bạn chốt lời bằng cách kích hoạt lệnh trailing stop.
7. Chốt lời theo sóng (chiến lược Swing Trading)
Làm theo chiến lược này, bạn có thể mua khi cổ phiếu gần đáy và chốt lời khi gần đỉnh của một sóng giá. Điều này có thể đòi hỏi theo dõi biểu đồ và phân tích kỹ thuật.
8. Chốt lời theo các mô hình chứng khoán
Để thực hiện theo chiến lược này thì trước hết bạn cần nhận biết và hiểu rõ mô hình chứng khoán mà bạn muốn sử dụng. Là mô hình đảo chiều (reversal patterns) hay mô hình tiếp tục (continuation patterns). Ví dụ, mô hình đảo chiều có mô hình đối đỉnh, mô hình đôi đáy. Mô hình tiếp tục có mô hình tam giác, mô hình cốc và tay cầm.
Sau đó phải xác định điểm vào lệnh. Ví dụ, nếu bạn nhận diện một mô hình đảo chiều như mô hình đôi đỉnh và giá cổ phiếu bắt đầu giảm sau khi đạt đỉnh, điều này có thể là một tín hiệu để chốt lời hoặc đặt lệnh bán.
III. Những sai lầm thường gặp khi chốt lời chứng khoán
+ Không có kế hoạch chốt lời - Dẫn đến quyết định hoặc thái độ quá cảm tính, khi bạn đơn giản chốt lời khi cảm thấy lo lắng hoặc tham lam, thay vì dựa trên một chiến lược rõ ràng.
+ Quá tham lam - Điều này xảy ra khi bạn đã đạt được lợi nhuận nhưng thấy giá tăng nên tham lam muốn kiếm thêm. Sự tham lam này có thể dẫn đến việc giữ lại cổ phiếu trong thời gian dài và đến khi thị trường bất chợt đảo chiều thì lại thua lỗ.
+ Không cân nhắc kỹ tình hình thị trường - Một số nhà đầu tư không xem xét tình hình thị trường tổng thể và các yếu tố kinh tế toàn cầu. Điều này có thể làm cho họ bỏ lỡ những tín hiệu cảnh báo hoặc rủi ro mà thị trường có thể đối diện.
+ Chốt lời theo cảm tính - Thay vì dựa trên các phân tích cơ bản và kỹ thuật thì nhiều người lại chọn đầu tư theo cảm tính, dẫn đến các quyết định không hợp lý, đầu tư theo hiệu ứng đám đông (FOMO).
+ Bỏ lỡ cơ hội lớn - Chốt lời quá sớm khi giá còn tiềm năng tăng giá lớn hơn. Nhiều nhà đầu tư lo sợ nên họ chốt lời khi chứng khiến một biến động nhỏ hoặc dấu hiệu tăng trưởng nhỏ và không kiên nhẫn đợi cơ hội lớn hơn.
+ Không sử dụng lệnh cắt lỗ - Đặt lệnh cắt lỗ (stop loss) để bảo vệ bạn khỏi những rủi ro lớn khi thị trường biến động, đảo chiều bất ngờ, bạn không kịp thực hiện điều gì.
+ Không đánh giá lại kinh nghiệm cũ - Việc đánh giá lại các bài học cũ là để xem xét và cải thiện chiến lược chốt lời của bạn từ những gì đã xảy ra trong quá khứ. Đồng thời, hãy không ngừng học hỏi từ những người đi trước để rút kinh nghiệm cho chính mình.
Tóm lại, chốt lời không chỉ đơn thuần là việc bán cổ phiếu để thực hiện lợi nhuận. Nó cũng là cơ hội để đánh giá và điều chỉnh chiến lược đầu tư của bạn, cải thiện khả năng quản lý rủi ro và xác định những cơ hội đầu tư mới. Bằng cách kết hợp kiến thức, kỹ năng và sự kiên nhẫn, bạn có thể tối ưu hóa lợi nhuận và đạt được mục tiêu đầu tư của mình trong thị trường chứng khoán.
