Tỷ lệ tiết kiệm của Việt Nam hiện nay đang tăng trở lại sau 2 năm dịch bệnh hoành hành, bình quân tỷ lệ tiết kiệm từ năm 2016 - 2020 là 29%. Tỷ lệ tiết kiệm sẽ bằng tiền tiết kiệm chia tổng chi tiêu rồi nhân với 100%.
Từ xưa tới nay, các thế hệ đi trước luôn dạy chúng ta về các đức tính cần, kiệm. Cần ở đây là cần cù lao động, kiệm là tiết kiệm. Làm ra tiền rồi những không được tiêu xài hoang phí mà cần phải tiết kiệm cho tương lai. Vậy thì hiện nay, tỷ lệ tiết kiệm của người Việt Nam là bao nhiêu, cách tính tỷ lệ tiết kiệm ra sao và tích lũy tiền tiết kiệm như thế nào mới thông minh? Mời xem ngay bài viết nhé!
1. Tỷ lệ tiết kiệm là gì?
Tỷ lệ tiết kiệm (tiếng Anh: Savings Rate) là phép đo lượng tiền của một người nào đó, khấu trừ từ thu nhập cá nhân khả dụng của họ để dành cho nghỉ hưu, tiết kiệm hay đầu tư. Nó được biểu thị bằng tỷ lệ hoặc phần trăm. Hiểu đơn giản đây là số tiền còn lại sau khi đã trừ hết tất cả các chi phí dành cho cuộc sống của một người.
Tỷ lệ tiết kiệm có thể tính cá nhân hoặc trên nữa là toàn bộ nền kinh tế. Tiền mặt tích lũy được giữ dưới dạng tiền tệ bình thường, tiền gửi ngân hàng hoặc tiền đưa vào đầu tư (cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ tương hỗ hoặc tài khoản hưu trí…).
2. Đặc điểm và các yếu tố ảnh hưởng tới tỷ lệ tiết kiệm
Đặc điểm của tỷ lệ tiết kiệm
Tỷ lệ tiết kiệm phản ánh mức thị hiếu theo thời gian của một hay nhiều cá nhân. Càng nhiều người thích tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ ở thời điểm hiện tại thì thị hiếu theo thời gian của họ càng cao (chi nhiều hơn), suy ra tỷ lệ tiết kiệm sẽ càng thấp, và ngược lại. Bởi vì tiết kiệm vốn là lựa chọn tiêu dùng trong tương lai hơn là cho hiện tại.
Trong kinh tế học Keynes, xu hướng tiết kiệm biên (tỷ lệ của mỗi đồng thu nhập bổ sung sẽ được tiết kiệm) cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ tiết kiệm. Tuy nhiên, xu hướng này liên quan mật thiết đến sự thay đổi của tổng tiết kiệm khi thu nhập thay đổi hơn là số tiền tiết kiệm được trên thu nhập.
Tỷ lệ tiết kiệm nói lên mức độ tài chính của cá nhân
Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ tiết kiệm
Tất cả những thứ ảnh hưởng đến tỷ lệ thời gian mong muốn đều có khả năng tác động đến tỷ lệ tiết kiệm.
Thứ nhất, điều kiện kinh tế: sự ổn định của nền kinh tế cũng như tổng thu nhập ảnh hưởng rất nhiều trong việc xác định tỷ lệ tiết kiệm. Nếu nền kinh tế bất ổn (suy thoái, lạm phát, khủng hoảng kinh tế) thì tỷ lệ tiết kiệm có xu hướng tăng, bởi ai ai cũng muốn trì hoãn chi tiêu đề phòng trong tương lai tình huống xấu nhất xảy ra.
Thứ hai, thu nhập và sự giàu có: Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người tỷ lệ thuận với tiết kiệm. Trong đó, người thu nhập cao thường chi tiền vào các xa xỉ phẩm nên tỷ lệ tiết kiệm cao hơn, còn người thu nhập thấp thường chi cho nhu yếu phẩm cơ bản vì vậy tỷ lệ tiết kiệm thấp hơn.
Thứ ba, những thay đổi của lãi suất thị trường cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ tiết kiệm, ví dụ lãi suất cao thì tiết kiệm nhiều hơn.
Thứ tư, ảnh hưởng từ tổ chức chính phủ: Thông thường, chính phủ nào cũng khuyến khích người dân tiết kiệm hơn chi tiêu.
Theo lý thuyết cân bằng của Ricardo, các chính sách tài khóa của chính phủ đóng vai trò điều tiết tiết kiệm tư nhân. Tiết kiệm tư nhân tăng khi thâm hụt chi tiêu công tăng, các cá nhân có xu hướng tiêu ít, tiết kiệm nhiều để đề phòng trường hợp chính phủ đưa ra các điều chỉnh tăng thuế bù đắp cho thâm hụt ngân sách.
Thứ năm, ảnh hưởng từ yếu tố văn hóa xã hội: các nền văn hóa phương Đông, do ảnh hưởng bởi tư tưởng Nho giáo nên có xu hướng tiết kiệm hơn các nền văn hóa phương Tây. Chẳng hạn như tại Mỹ, chi tiêu chiếm tới 70% GDP trong khi tỷ lệ tiết kiệm chỉ có 8%, ngược lại tại Trung Quốc, chi tiêu 40% GDP, tỷ lệ tiết kiệm 45% GDP.
Ngoài ra, yếu tố về nhân khẩu học cũng là một trong những tác nhân ảnh hưởng tới tỷ lệ tiết kiệm, ví dụ như việc người già có xu hướng chi nhiều hơn tiết kiệm, họ dường như đã tiết kiệm cả đời người và số tiết kiệm đã đủ nên họ chi cho con cháu, chi tiêu dùng nhiều hơn.
Các yếu tố chính ảnh hưởng tới tỷ lệ tiết kiệm
3. Công thức tính tỷ lệ tiết kiệm
Các NHTW định nghĩa thu nhập khả dụng là toàn bộ nguồn thu nhập đã trừ đi tất cả các loại thuế phí phải trả. Tiền tiết kiệm sẽ bằng thu nhập khả dụng trừ đi toàn bộ chi tiêu.
Tỷ lệ tiết kiệm sẽ bằng tiền tiết kiệm chia tổng chi tiêu rồi nhân với 100%.
Ví dụ: 1 người có tổng thu nhập sau khi trừ thuế là 9.6 triệu đồng, chi phí sinh hoạt của tháng là 7.8 triệu đồng, còn lại là 1.8 triệu đồng.
Suy ra tỷ lệ tiết kiệm sẽ là: (1.8/7.8)*100% = 23.08%.
Cách tính tỷ lệ tiết kiệm nhanh và chính xác nhất
4. Tỷ lệ tiết kiệm ở Việt Nam hiện nay
Tỷ lệ tiết kiệm so với GDP của Việt Nam bình quân giai đoạn từ 2016 - 2020 là khoảng 29.27%. Năm 2021, do ảnh hưởng từ dịch bệnh nặng nề, tiền gửi ngân hàng của nhóm khách hàng doanh nghiệp, tổ chức lần đầu tiên nhiều hơn nhóm khách hàng cá nhân. Đại dịch Covid-19 đã bào mòn trầm trọng cuộc sống của người dân nên số tiền còn dư ra của họ rất ít.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2022, hệ thống ngân hàng tiếp nhận thêm 103.000 tỷ đồng từ nguồn dân cư (tương đương tăng 1.95% so với năm 2021), lãi suất huy động có kỳ hạn liên tục tăng nên thu hút không ít người dân.
Tỷ lệ tiết kiệm tài chính của người Việt hiện nay
Gửi tích lũy tại TOPI là một cách đầu tư tài chính hưởng lợi nhuận hấp dẫn. TOPI là sản phẩm đầu tư và tích lũy trên nền tảng số dành cho người có vốn tài chính ít, như sinh viên, học sinh, người có thu nhập thấp hoặc trung bình.
Xem thêm: Gửi tiết kiệm online có an toàn không? Gửi tiết kiệm online ở đâu lãi suất cao?
TOPI sở hữu các sản phẩm đầu tư tích luỹ tài chính đa dạng từ không kỳ hạn, kỳ hạn 1 tháng cho tới một năm, mức lợi nhuận dao động từ 6 - 9%/năm cực hấp dẫn. Lợi nhuận sẽ được tính theo từng ngày, dù người dùng rút trước hạn thì vẫn nhận được lợi nhuận tính cho tới thời điểm rút với chi phí rút tiền bằng 0.
Gửi tích lũy TOPI hoàn toàn an toàn và dễ dùng kể cả với những người chỉ mới làm quen. Hệ thống được thiết kế theo chuẩn dịch vụ tài chính, đảm bảo sự bảo mật ở mức cao nhất, tránh sự cố tấn công của các hacker hay việc lọt dữ liệu ra ngoài.
Bên cạnh việc tích lũy, người dùng cũng có thể tham khảo đầu tư các danh mục như chứng chỉ quỹ, vàng… dưới sự tư vấn tận tình từ các chuyên gia tài chính hàng đầu tại Việt Nam hiện nay.
Như vậy, xã hội càng phát triển, thu nhập sẽ ngày càng tăng, nhưng nếu mức thị hiếu theo thời gian tăng thì tỷ lệ tiết kiệm sẽ thấp. Thay vì chi quá nhiều, phung phí trong hiện tại thì ta nên tiết kiệm tích lũy và đầu tư để tương lai có thể thư thái và thảnh thơi nhất là khi hưu trí về già.
