Đầu tư giá trị và đầu tư lướt sóng là hai phương pháp đầu tư khác biệt, tập trung vào các mục tiêu và chiến lược khác nhau. Cùng TOPI phân tích ưu nhược điểm của từng cách và xem bạn phù hợp với phương pháp đầu tư nào ở thời điểm hiện tại nhé.
Đầu tư giá trị là gì?
Đầu tư giá trị (Value Investing) được xem là hành trình tìm kiếm những "viên ngọc thô" trên thị trường. Thay vì chạy theo đám đông, nhà đầu tư giá trị sẽ kiên nhẫn phân tích sâu về một doanh nghiệp, tìm kiếm những cổ phiếu hoặc tài sản đang bị thị trường định giá thấp hơn giá trị nội tại của chúng.
Đầu tư giá trị cần thời gian dài để tài sản tăng giá
- Mục tiêu: Mua tài sản với giá hời, sau đó kiên nhẫn nắm giữ trong thời gian dài (thường là vài năm hoặc thậm chí hàng chục năm), chờ đợi thị trường nhận ra và phản ánh đúng giá trị thực của chúng.
- Chiến lược: Phân tích cơ bản là kim chỉ nam. Nhà đầu tư sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng về báo cáo tài chính, mô hình kinh doanh, ban lãnh đạo, triển vọng ngành... để đánh giá tiềm năng tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
- Thời gian: Đây là cuộc chơi đường dài. Sự kiên nhẫn là chìa khóa để gặt hái thành quả.
Warren Buffett là ví dụ kinh điển nhất khi nhắc đến đầu tư giá trị. Ông đã xây dựng khối tài sản khổng lồ bằng cách mua các doanh nghiệp bị định giá thấp và nắm giữ trong nhiều thập kỷ.
Thế nào là đầu tư lướt sóng?
Trái ngược với đầu tư giá trị, đầu tư lướt sóng (Trading) lại là cuộc đua tốc độ, tận dụng từng nhịp đập của thị trường để kiếm lời.
Đầu tư lướt sóng cần nắm bắt tốt thị trường và phản ứng nhanh
- Mục tiêu: Kiếm lời từ những biến động giá ngắn hạn. Nhà đầu tư lướt sóng sẽ mua vào khi giá thấp và bán ra khi giá tăng, đôi khi chỉ trong vài phút, vài giờ hoặc vài ngày.
- Chiến lược: Phân tích kỹ thuật là công cụ chính. Các nhà giao dịch sẽ theo dõi biểu đồ giá, khối lượng giao dịch, các chỉ báo kỹ thuật và tin tức thị trường để nhận diện xu hướng và điểm vào/ra lệnh tối ưu.
- Thời gian: Ngắn hạn, có thể từ vài phút, vài giờ, đến vài ngày hoặc vài tuần. Tần suất giao dịch thường rất cao.
Những lợi ích và rủi ro của hai phương pháp đầu tư
Đầu tư giá trị hay đầu tư lướt sóng đều có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với từng "khẩu vị" đầu tư cũng như tài sản đầu tư, tình hình thị trường.
Ưu - nhược điểm của đầu tư giá trị
Nhìn chung, đầu tư giá trị có tính an toàn tương đối cao, ít bị ảnh hưởng bởi những biến động thị trường hàng ngày, do đó nhà đầu tư không cần theo dõi thị trường quá sát sao. Nếu chọn đúng "viên ngọc", bạn có thể đạt được lợi nhuận vượt trội khi giá trị nội tại được phản ánh đầy đủ.
Rủi ro khi đầu tư giá trị là bạn đặt niềm tin sai vào giá trị thực sự của tài sản hoặc bạn tin rằng tài sản đó có thể tăng giá trong thời gian ngắn nhưng phải đợi rất lâu thị trường mới “thức tỉnh” và nâng giá tài sản lên.
Mặc lợi - hại của đầu tư lướt sóng
Đầu tư lướt sóng có thể tạo ra lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn nếu dự đoán đúng xu hướng. Bên cạnh đó, bạn có thể bắt đầu từ số vốn nhỏ, tích lũy dần và tận dụng được các cơ hội thị trường xuất hiện liên tục.
Thế nhưng rủi ro khi đầu tư lướt sóng cũng đáng kể bởi thị trường biến động nhanh chóng có thể khiến bạn thua lỗ chỉ trong chớp mắt. Yêu cầu kỷ luật cao và khả năng cắt lỗ nhanh chóng.
Cần hiểu rõ ưu nhược điểm của từng phương pháp để đầu tư hợp lý
So sánh: Đầu tư giá trị và đầu tư lướt sóng
Sự khác biệt chính giữa hai trường phái là về thời gian nắm giữ tài sản. Nhà đầu tư giá trị thường nắm giữ tài sản trong thời gian dài (trong nhiều tháng hoặc nhiều năm) còn nhà đầu tư lướt sóng thì thời gian nắm giữ ngắn, có khi chỉ vài ngày.
Những khác biệt giữa đầu tư dạng lướt sóng ngắn hạn và đầu tư giá trị trong dài hạn như sau:
Đặc điểm |
Đầu tư giá trị |
Đầu tư lướt sóng |
Mục tiêu |
Định giá thấp, nắm giữ dài hạn |
Biến động giá ngắn hạn |
Chiến lược |
Phân tích cơ bản |
Phân tích kỹ thuật, tin tức |
Thời gian |
Dài hạn (vài năm - thập kỷ) |
Ngắn hạn (phút - tuần) |
Rủi ro |
Thấp hơn |
Cao hơn |
Ưu điểm |
An toàn, ổn định, sinh lời bền vững |
Sinh lời nhanh, linh hoạt |
Nên đầu tư giá trị hay đầu tư lướt sóng?
Việc lựa chọn giữa đầu tư giá trị và đầu tư lướt sóng phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân như mục tiêu tài chính, khẩu vị rủi ro, thời gian và kiến thức.
Ai nên đầu tư giá trị, ai nên đầu tư lướt sóng?
Đầu tư giá trị phù hợp với những nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn, kiến thức rộng, am hiểu kinh tế và biết đọc báo cáo tài chính, phân tích doanh nghiệp, ưu tiên sự an toàn và ổn định, có nguồn tiền sẵn và chưa cần dùng đến trong thời gian dài. Đầu tư giá trị thích hợp với người bận rộn với công việc chính và muốn tích lũy tài sản cho mục tiêu dài hạn.
Hiểu rõ bản thân để chọn cách đầu tư phù hợp
Bạn nên chọn đầu tư lướt sóng nếu bạn là người nhanh nhạy, nắm bắt thị trường tốt, có nhiều thời gian theo dõi và phân tích giao dịch, có khả năng quản lý rủi ro và kỷ luật cao (biết cắt lỗ nhanh chóng, không để cảm xúc chi phối). Đầu tư lướt sóng phù hợp với nhà đầu tư chuyên nghiệp, kỹ năng tốt và nhạy bén.
Mỗi hình thức đầu tư này phù hợp với tài sản đầu tư nào?
Đầu tư giá trị phù hợp nhất với các tài sản có giá trị nội tại dễ định lượng và có tiềm năng tăng trưởng dài hạn.
- Cổ phiếu: Đặc biệt là cổ phiếu của các công ty có nền tảng tốt, lợi nhuận ổn định, và triển vọng tăng trưởng dài hạn.
- Bất động sản: Một tài sản có giá trị thực, có thể tăng giá theo thời gian và mang lại dòng tiền cho thuê.
- Vàng: Thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn, có thể nắm giữ dài hạn để chống lại lạm phát.
Đầu tư lướt sóng: Phù hợp với các tài sản có tính thanh khoản cao và biến động giá thường xuyên.
- Cổ phiếu: Đặc biệt là các cổ phiếu có thanh khoản lớn, biến động giá mạnh theo tin tức hoặc dòng tiền.
- Chứng khoán phái sinh: Hợp đồng tương lai, quyền chọn... cho phép kiếm lời từ biến động giá nhỏ.
- Tiền điện tử (Cryptocurrency): Với biến động giá cực lớn, đây là sân chơi của những nhà giao dịch lướt sóng chấp nhận rủi ro cao.
- Ngoại tệ (Forex): Thị trường có tính thanh khoản cao và biến động liên tục.
Tùy loại tài sản để quyết định nên đầu tư ngắn hạn hay dài hạn
Thời điểm nào nên chọn hình thức đầu tư nào?
Không có một thời điểm tuyệt đối nào để khẳng định nên chọn hình thức này hay hình thức kia. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể định hướng bạn:
- Khi thị trường chung đang trong xu hướng giảm hoặc sideway (đi ngang): Đây có thể là thời điểm tốt để áp dụng đầu tư giá trị. Nhiều cổ phiếu tốt có thể bị định giá thấp hơn giá trị thực do tâm lý thị trường tiêu cực.
- Khi thị trường đang có những biến động mạnh, nhiều tin tức nóng hổi: Đây là cơ hội cho đầu tư lướt sóng để kiếm lời từ những nhịp tăng/giảm nhanh chóng. Tuy nhiên, rủi ro cũng song hành.
- Khi bạn mới bắt đầu: Nên ưu tiên đầu tư giá trị để học cách phân tích cơ bản, quản lý rủi ro và xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc. Lướt sóng đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ năng cao hơn.
- Khi bạn có mục tiêu tài chính rõ ràng: Chẳng hạn như muốn tích lũy tài sản cho 5-10 năm tới, đầu tư giá trị là lựa chọn phù hợp. Nếu để kiếm thêm thu nhập phụ hàng tháng hoặc tận dụng cơ hội ngắn hạn, đầu tư lướt sóng có thể là một phần trong chiến lược của bạn, nhưng cần hết sức thận trọng.
Quan trọng nhất là bạn cần hiểu rõ bản thân, mục tiêu, và chấp nhận mức độ rủi ro phù hợp. Dù chọn con đường nào, kiến thức và kỷ luật luôn là yếu tố then chốt dẫn đến thành công.
Lời khuyên cho nhà đầu tư: Kết hợp đầu tư giá trị và lướt sóng
Nhà đầu tư mới hầu hết sẽ khó khăn khi phải quyết định nên theo hình thức đầu tư nào. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm từ những người đi trước thì người mới nên bắt đầu với đầu tư giá trị để xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc về phân tích doanh nghiệp, quản lý rủi ro và làm quen với thị trường một cách an toàn hơn.
Nên kết hợp cả hai phương pháp đầu tư để phát triển tài sản bền vững
Khi dần quen với đầu tư, có thể kết hợp cả đầu tư giá trị với đầu tư lướt sóng bằng cách chia vốn cho các tài sản đầu tư ngắn hạn và dài hạn theo tỷ lệ hợp lý.
Ví dụ: Dành 80 - 90% vốn cho đầu tư giá trị (cổ phiếu của công ty công nghệ lớn trong dài hạn, bất động sản…) và dành từ 10 - 20% vốn vào các tài sản ngắn hạn (vàng, tiền điện tử…)
Cuối cùng, dù đầu tư giá trị hay lướt sóng thì nguyên tắc vàng vẫn là đa dạng hóa danh mục giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội sinh lời tổng thể - không nên đặt tất cả trứng vào một giỏ, ngay cả khi bạn tin tưởng tuyệt đối vào một phương pháp hay một tài sản nào đó.
Dù bạn chọn đầu tư giá trị với tầm nhìn dài hạn hay đầu tư lướt sóng để nắm bắt cơ hội ngắn hạn, điều cốt yếu là sự hiểu biết sâu sắc về bản thân và thị trường. Không có con đường làm giàu thần tốc, chỉ có sự học hỏi không ngừng, kỷ luật và chiến lược rõ ràng. Hãy trang bị kiến thức, quản lý rủi ro hiệu quả và ra quyết định tỉnh táo. Với sự hỗ trợ từ các nền tảng như TOPI, hành trình đầu tư của bạn sẽ trở nên vững vàng và hiệu quả hơn.