Quỹ thành viên là gì? Đặc điểm và điều kiện tham gia đầu tư

Quỹ thành viên là loại hình quỹ đầu tư chứng khoán đặc thù, chỉ dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp với số thành viên từ 2-99 người. Đây là kênh đầu tư giúp tối ưu hóa lợi nhuận nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi nhà đầu tư phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chuyên môn và tài chính.

Quỹ thành viên là gì? Ai được tham gia đầu tư?

Khái niệm quỹ thành viên theo Luật Chứng khoán 2019

Quỹ thành viên là quỹ đầu tư chứng khoán có từ 2 đến 99 thành viên tham gia góp vốn. Điểm đặc biệt là những thành viên này phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư nghiệp dư, cá nhân nhỏ lẻ không thể tham gia đầu tư vào quỹ này.

Quỹ thành viên giới hạn số lượng thành viên góp vốn

Hiểu một cách đơn giản, bản chất của quỹ thành viên là một dạng quỹ đầu tư chứng khoán nhưng chỉ giới hạn ở một số ít nhà đầu tư chuyên nghiệp được tham gia và hoạt động đầu tư có tính chất tương đối mạo hiểm.

Thế nào là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp?

Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp có thể là cá nhân hoặc tổ chức có chuyên môn về đầu tư chứng khoán hoặc có khả năng về tài chính.

Đối với nhà đầu tư cá nhân được tính là chuyên nghiệp nếu đáp ứng được các tiêu chí sau:

• Có chứng chỉ hành nghề chứng khoán chuyên nghiệp
• Có danh mục đầu tư chứng khoán niêm yết với giá trị từ 2 tỷ trở lên
• Có thu nhập chịu thuế từ 1 tỷ đồng trở lên trong năm gần nhất

Nhà đầu tư là tổ chức được xem là chuyên nghiệp nếu thuộc một trong các đối tượng sau:

• Vốn điều lệ tối thiểu trên 100 tỷ đồng.
• Ngân hàng thương mại hoặc ngân hàng nước ngoài có chi nhánh tại Việt Nam, 
• Công ty công ty tài chính, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ /công ty đầu tư/ quỹ đầu tư chứng khoán, bảo hiểm, tổ chức tài chính quốc tế, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, tổ chức tài chính nhà nước 

Quỹ thành viên chỉ gồm các nhà đầu tư chuyên nghiệp

Việc xác thực tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp sẽ do một đơn vị phụ trách:

• Đối với chứng khoán được giao dịch tập trung tại sở giao dịch chứng khoán, việc xác thực nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ do công ty chứng khoán mà nhà đầu tư mua chứng khoán tiến hành xác thực
• Đối với chứng khoán chưa được giao dịch tập trung, việc xác thực sẽ do tổ chức đăng ký, lưu ký có trách nhiệm xác thực

Quỹ thành viên có tính thanh khoản thấp hơn quỹ đầu tư tập thể và cũng bị giới hạn lượng vốn, lượng thành viên tham gia. Do không phải quỹ đại chúng nên quỹ này không được ra mắt rầm rộ như quỹ mở nhưng quy mô của quỹ có thể lên tới cả nghìn tỉ đồng cho thấy sức hút của hình thức đầu tư này.

Những đặc điểm của quỹ thành viên nhà đầu tư cần nắm được

Điều kiện cần đáp ứng để được thành lập quỹ

Để được thành lập quỹ thành viên cần đáp ứng toàn bộ các điều kiện sau:

• Quy mô vốn góp: Tối thiểu đạt 50 tỷ đồng
• Số lượng thành viên góp vốn: Từ 2 đến 99 thành viên - chỉ bao gồm thành viên là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp
• Quỹ phải được quản lý bởi 1 công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, công ty quản lý quỹ phải có tối thiểu 2 người có chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ điều hành.
• Công ty quản lý quỹ không trong trong tình trạng bị cảnh báo, kiểm soát, kiểm soát đặc biệt, bị đình chỉ hoặc chưa thực hiện đủ các hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả theo quyết định xử phạt vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
• Tài sản quỹ phải được lưu ký tại một ngân hàng độc lập với công ty quản lý quỹ

Quỹ thành viên được lập và hoạt động theo quy định của luật pháp

Đặc điểm về danh mục đầu tư của quỹ

Danh mục đầu tư của quỹ cần phải phù hợp với mục tiêu và chính sách đầu tư đã được quy định trong Điều lệ quỹ và công bố tại Bản cáo bạch. Theo Thông tư số 98/2020/TT-BTC, quỹ thành viên được phép đầu tư vào các loại tài sản sau:

• Tiền gửi vào ngân hàng thương mại.
• Công cụ thị trường tiền tệ (giấy tờ có giá, công cụ chuyển nhượng…)
• Công cụ nợ của Chính phủ (trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương…)
• Cổ phiếu, trái phiếu đã được niêm yết hoặc chưa niêm yết, cổ phiếu đăng ký giao dịch, chứng chỉ quỹ đại chúng.
• Các chứng khoán và quyền phát sinh gắn liền với chứng khoán mà quỹ hiện tại đang nắm giữ.

Nguyên tắc hoạt động của công ty quản lý quỹ thành viên

Công ty quản lý quỹ không được phép sử dụng các phương tiện truyền thông để kêu gọi góp vốn

Công ty quản lý quỹ chỉ được gửi tiền và đầu tư công cụ thị trường tiền tệ của các tổ chức tín dụng đã được Ban đại diện quỹ phê duyệt, không được sử dụng vốn và tài sản của quỹ để đầu tư vào chính quỹ đó, không sử dụng để bảo lãnh khoản vay, bảo lãnh phát hành chứng khoán.

Quỹ chỉ được đầu tư vào chứng chỉ quỹ đại chúng, cổ phiếu công ty đầu tư chứng khoán đại chúng do các công ty quản lý quỹ khác quản lý nhưng phải đảm bảo:

• Không quá 10% tổng số chứng chỉ quỹ đang lưu hành của một quỹ đại chúng, cổ phiếu đang lưu hành của một công ty đầu tư chứng khoán đại chúng;
• Không quá 20% tổng giá trị tài sản của quỹ vào chứng chỉ quỹ của một quỹ đại chúng, cổ phiếu của một công ty đầu tư chứng khoán đại chúng;
• Không quá 30% tổng giá trị tài sản của quỹ vào các chứng chỉ quỹ đại chúng, cổ phiếu công ty đầu tư chứng khoán đại chúng.

Nguyên tắc này nhằm đảm bảo đa dạng và quản lý rủi ro trong hoạt động đầu tư của quỹ.

Tìm hiểu thêm: https://topi.vn/vay-dau-tu-chung-khoan-la-gi.html

Quỹ được phép đầu tư gián tiếp ra nước ngoài, được vay thế chấp, thấu chi, được phép vay dưới các hình thức khác từ ngân hàng lưu ký của mình nhưng phải đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Lợi nhuận chia cho thành viên bằng tiền hoặc chứng chỉ quỹ

Lợi nhuận đầu tư quỹ thành viên được phân phối thế nào?

Lợi nhuận đầu tư quỹ thành viên được phân phối bằng tiền hoặc bằng chứng chỉ quỹ. Trước khi chia lợi nhuận, công ty quản lý quỹ cần thông báo cho nhà đầu tư trước (tối thiểu) 15 ngày qua thư liên lạc hoặc thư điện tử đã đăng ký.

Lợi tức chi trả cho nhà đầu tư có thể lấy từ lợi nhuận trong kỳ hoặc lợi nhuận lũy kế và phải đảm bảo tuân thủ chính sách và quy định của quỹ do đại hội nhà đầu tư đã thống nhất và phê duyệt.

Sau khi chi trả, quỹ phải đảm bảo giá trị tải sản ròng phải từ 50 tỉ trở lên và nguồn vốn đủ để thanh toán nợ và các nghĩa vụ đến hạn khác.

Nếu phân phối lợi tức bằng chứng chỉ quỹ, quỹ cần có nguồn vốn đủ từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, được xác định dựa trên báo cáo tài chính kỳ gần nhất đã được kiểm toán hoặc soát xét.

Nguyên tắc phân chia lợi nhuận trên được ghi trong Điều lệ quỹ, mọi thông tin liên quan đến phân bổ lợi nhuận đều được cập nhật vào bản cáo bạch sửa đổi, bổ sung.

Các chi phí cần quỹ thành viên chi trả

Quỹ thành viên cần chi trả các khoản chi phí sau:

• Chi phí quản lý quỹ trả cho công ty quản lý quỹ.
• Chi phí lưu ký tài sản quỹ, chi phí giám sát trả cho ngân hàng lưu ký hoặc ngân hàng giám sát.
• Chi phí kiểm toán trả cho tổ chức kiểm toán.
• Chi phí thẩm định giá trả cho các doanh nghiệp thẩm định giá (nếu có); chi phí dịch vụ tư vấn pháp lý, dịch vụ báo giá và các dịch vụ hợp lý khác, thù lao trả cho Ban đại diện quỹ.
• Chi phí dự thảo, in ấn, gửi Bản cáo bạch, Bản cáo bạch tóm tắt, báo cáo tài chính và các tài liệu khác cho thành viên góp vốn; chi phí công bố thông tin của quỹ; chi phí tổ chức họp Đại hội nhà đầu tư, Ban đại diện quỹ.
• Chi phí thực hiện các giao dịch tài sản của quỹ và các chi phí khác theo quy định của pháp luật.
• Chi phí chuyển đổi ngân hàng lưu ký, ngân hàng giám sát hoặc các tổ chức cung cấp dịch vụ khác.

Nhà đầu tư cần nghiên cứu để chọn quỹ thành viên uy tín

Một số quỹ thành viên nổi tiếng tại Việt Nam

Quỹ Đầu tư Thành viên SSI (SSI-IMF): Là quỹ thành viên thuộc quản lý Công ty Quản lý Quỹ SSI (SSIAM) hướng tới đầu tư vào thị trường bất động sản Mỹ.

Quỹ Thành viên Y tế Bản Việt (VCHF) là quỹ nội địa, thành lập vào đầu năm 2008 với quy mô ban đầu khoảng 500 tỷ VNĐ, tập trung đầu tư vào dược phẩm, bệnh viện/phòng khám kỹ thuật cao, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng.

Quỹ Thành viên Việt Nhật (VietNhatFPT) được thành lập ngày 19/3/2008 với quy mô vốn lên tới 100 triệu USD, đồng sáng lập bởi Tập đoàn SBI (một trong những tập đoàn đầu tư mạo hiểm thành công nhất Châu Á) và Tập đoàn FPT (tập đoàn công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam).

Quỹ Thành viên Con Hổ Việt Nam (VTF): Thành lập năm 2007 với vốn điều lệ 230 tỷ đồng, được quản lý bởi Công ty Cổ phần Quản lý quỹ đầu tư MB, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là đơn vị giám sát. Tuy nhiên, quỹ này đã giải thể vào  ngày 11/7/2017.

Xem thêm: https://topi.vn/diem-chung-khoan-la-gi.html

Một số điều cần chú ý khi đầu tư quỹ thành viên

Bản chất của thành viên vẫn là quỹ chứng khoán nhưng giới hạn số lượng nhà đầu tư tham gia. Mục tiêu thành lập của quỹ thường là huy động vốn để đầu tư vào các lĩnh vực tương đối mạo hiểm, do đó nhà đầu tư cần cân nhắc kĩ về mức độ rủi ro khi có ý định đầu tư.

Nhà đầu tư cần tìm hiểu kĩ tiêu chí hoạt động, mức độ rủi ro của danh mục đầu tư, uy tín và tính minh bạch của công ty quản lý quỹ trước khi tham gia.

Nhà đầu tư có quyền kiểm soát quỹ nhưng cần lưu ý rằng lưu lượng vốn của quỹ tương đối lớn và tính thanh khoản không cao như các quỹ khác.

Quỹ thành viên mở ra cơ hội đầu tư chuyên sâu cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp với tiềm lực tài chính vững mạnh. Tuy nhiên, đây là hình thức đầu tư mạo hiểm, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về thị trường và đánh giá kỹ lưỡng về rủi ro.

Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về công ty quản lý quỹ, danh mục đầu tư và các điều khoản pháp lý trước khi quyết định tham gia, nhằm tối đa hóa lợi nhuận và kiểm soát rủi ro hiệu quả. Hy vọng thông tin TOPI cung cấp có thể giúp nhà đầu tư hiểu quỹ thành viên là gì cũng như đặc điểm về đối tượng tham gia, tính mạo hiểm của quỹ trước khi quyết định đầu tư.