Các trường hợp vi phạm luật thuế, trong đó là trốn thuế khá phổ biến. Bên cạnh đó còn có các hành vi thay đổi cấu trúc giao dịch để tránh thuế. Hai hành vi tuy có vẻ tương đồng nhưng khác biệt rõ ràng về bản chất, hậu quả pháp lý. Cùng theo dõi bài viết để phân biệt trốn thuế và tránh thuế.
Trốn thuế là gì?
1. Định nghĩa
Trốn thuế là hành vi vi phạm pháp luật thuế có mục đích giảm hay không nộp số tiền thuế mà cá nhân, tổ chức phải nộp căn cứ theo quy định. Có hai động thái trốn thuế chính là:
- Giấu thông tin lẽ ra phải cung cấp cho cơ quan nhà nước. Ví dụ: Bán hàng nhưng lại có hành vi không xuất hoá đơn nhằm mục đích giảm doanh thu;
- Tạo thông tin không có thật. Ví dụ: Mua hoá đơn để tăng chi phí khấu trừ thuế, tạo hồ sơ giả để được hoàn thuế GTGT với hàng nhập khẩu.
Trốn thuế là hành vi vi phạm pháp luật thuế
Hậu quả trốn thuế vô cùng nghiêm trọng. Cá nhân, tổ chức vi phạm bị truy cứu trách nhiệm hình sự, truy thu thuế, phạt tiền, cưỡng chế thi hành.
Hành vi trốn thuế bị truy cứu trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 (sửa đổi bổ sung 2017) thì ở mức trốn thuế 100 triệu đồng trở lên hoặc dưới 100 triệu đồng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc kết án về tội này. Hình phạt áp dụng cho cả cá nhân, pháp nhân vi phạm.
Mức phạt tù cao nhất 07 năm tù với cá nhân và/hoặc phạt tiền với pháp nhân tới 10 tỷ đồng và/hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
2. Các thủ đoạn trốn thuế phổ biến
Các hành vi trốn thuế phổ biến gồm:
- Khai báo sai sót: Là hành vi giấu giếm doanh thu, chi phí kê khống, sử dụng hóa đơn giả giảm bớt số thuế phải nộp.
- Chuyển giá: Chuyển lợi nhuận sang các khu vực pháp lý có thuế suất thấp hơn để trốn thuế.
- Rời khỏi nước: Di dời tài sản, trụ sở kinh doanh sang nước ngoài để có thể trốn thuế.
3. Ví dụ về trốn thuế
Công ty A không ghi đầy đủ hóa đơn chứng từ, có hành vi kê khống chi phí nhằm giảm bớt số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp là hành vi trốn thuế.
Tránh thuế là gì?
1. Định nghĩa
Tránh thuế còn gọi là tối ưu hóa thuế. Đây là hành vi việc sử dụng các phương pháp hợp pháp để giảm số tiền thuế phải nộp trong khung pháp lý cho phép. Tránh thuế là hoạt động hợp pháp, mang nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, gồm:
- Tăng lợi nhuận doanh nghiệp.
- Nâng cao sức cạnh tranh.
- Góp phần giúp doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn hiệu quả.
Tránh thuế còn gọi là tối ưu hóa thuế
Tuy nhiên, tránh thuế có rủi ro nhất định. Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật thuế để tránh bị thanh tra thuế, xử phạt.
2. Các thủ thuật tránh thuế phổ biến
Các phương pháp tránh thuế phổ biến gồm:
- Chọn hình thức doanh nghiệp phù hợp mục đích kinh doanh để hưởng ưu đãi thuế.
- Tận dụng các khoản khấu trừ thuế pháp luật quy định.
- Đầu tư vào các dự án ưu đãi thuế được hưởng ưu đãi giảm thuế, miễn thuế.
3. Ví dụ về tránh thuế
Công ty B đầu tư vào khu công nghệ cao hưởng ưu đãi giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu là hành vi tránh thuế hợp pháp.
Sự khác biệt giữa trốn thuế và tránh thuế
Trốn thuế và tránh thuế hoàn toàn khác nhau
Tiêu chí |
Trốn thuế |
Tránh thuế |
Mục đích |
Giảm hoặc không nộp tiền thuế |
Giảm số tiền thuế phải nộp |
Phương pháp |
Vi quy định phạm pháp luật thuế |
Sử dụng phương pháp hợp pháp |
Hậu quả |
Truy cứu trách nhiệm hình sự, truy thu thuế, phạt tiền, cưỡng chế thi hành |
Không dẫn đến hậu quả pháp lý |
Trốn thuế và tránh thuế hoàn toàn khác nhau. Cần nâng cao nhận thức về luật thuế để tránh vi phạm pháp luật và sử dụng hiệu quả các chính sách ưu đãi thuế của Nhà nước.