Sell in May and go away là một câu nói nổi tiếng được giới đầu tư “rỉ tai” nhau vào tháng 5 mỗi năm, ám chỉ việc thị trường chứng khoán hoạt động kém hơn những tháng mùa hè, mọi người nên rút tiền và nghỉ ngơi dưỡng sức chờ các tháng sau.
Vậy nguồn gốc của câu nói Sell in May and go away là gì? Liệu tháng 5 tới đây giá cổ phiếu có giảm?
1. Sell in May and go may là gì? Nguồn gốc hình thành
Nhà đầu tư tuân theo chiến lược Sell in May and go away sẽ bán hết cổ phiếu vào đầu tháng 5 (Năm) hoặc thời điểm kết thúc mùa xuân bắt đầu mùa hạ, và giữ số tiền thu được dưới dạng tiền mặt. Tới cuối thu hoặc đầu tháng 11 thì bắt đầu đầu tư trở lại. Họ quan niệm những tháng mùa hè thị trường chứng khoán biến động xấu, không nên bỏ vốn lúc này.
Nguồn gốc của chiến lược Sell in May and go away:
Sell in May and go away tạm dịch là bán hết vào tháng Năm và đi chỗ khác, bắt nguồn từ nước Anh, cụ thể là khu tài chính tại London. Cụm từ đầy đủ ban đầu là “Sell in May and go away, come back on St.Leger’s Day”, cụm từ phía sau đề cập đến cuộc đua ngựa St.Leger Stakes - một trong những cuộc đua ngựa nổi tiếng nhất nước Anh được thành lập từ năm 1776.
Bối cảnh ban đầu của câu nói khuyến nghị các nhà đầu tư, quý tộc và chủ ngân hàng người Anh nên bán hết cổ phiếu vào tháng 5, sau đó thư giãn và tận hưởng những tháng mùa hè ở nơi mát mẻ, tránh cái nóng London, rồi quay trở lại thị trường chứng khoán vào mùa thu sau cuộc đua ngựa St.Leger Stakes.
Sell in May and go away mang lại cơ hội để nhiều nhà đầu tư tích luỹ được các cổ phiếu tốt trong dài hạn, giúp họ an tâm tận hưởng kỳ nghỉ hè bên gia đình và bạn bè, không cần lo lắng biến động của thị trường. Nhưng Sell in May không phải lúc nào cũng đúng, đặc biệt là khi các yếu tố bất ngờ xảy ra như trong đại dịch Covid-19. Chiến lược đầu tư áp dụng khi sử dụng Sell in May: nhà đầu tư dài hạn thì nên nắm giữ cổ phiếu trong lâu dài, tiếp theo là nên đa dạng các danh mục, nên đầu tư vào các cổ phiếu không bị ảnh hưởng theo mùa...
Nguồn gốc hình thành chiến lược Sell in May and go away
Câu nói này sau lan rộng ra toàn thế giới. Ở Hoa Kỳ, một số nhà đầu tư cũng áp dụng chiến lược này trong khoảng thời gian từ Ngày Tưởng niệm chiến sĩ trận vong vào ngày cuối cùng trong tháng 5 hàng năm đến Ngày Lao động vào tháng 9.
Như vậy, có thể hiểu Sell in May and go away nghĩa là phản ánh tình trạng hoạt động kém hiệu quả của cổ phiếu trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 10 hằng năm, cảnh báo mọi người nên bán tháo cổ phiếu và tạm rút khỏi thị trường. Quay trở lại từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, đây mới là lúc cổ phiếu tăng trưởng mạnh mẽ.
2. Ưu điểm và hạn chế của Sell in May and go away
Đặc điểm của chiến lược Sell in May and go away
Ưu điểm:
Sell in May and go away mang lại cơ hội để nhiều nhà đầu tư tích luỹ được các cổ phiếu tốt trong dài hạn. Do tâm lý e ngại hiệu ứng Sell in May nên rất nhiều người sẽ bán hết cổ phiếu họ có ra thị trường, trong đó có cả các cổ phiếu tiềm năng, sẵn sàng tăng trưởng vào cuối năm.
Khi áp dụng chiến lược Sell in May thì bạn có thể an tâm tận hưởng kỳ nghỉ hè bên gia đình và bạn bè, không cần lo lắng, lúc nào cũng cần theo dõi biến động của thị trường.
Hạn chế:
Sell in May không hẳn lúc nào cũng chính xác. Chẳng hạn, trong 2 năm gần nhất là năm 2020 và 2021, trong phiên giao dịch cuối ngày 29/05/2020, VN-Index đạt mức tăng ấn tượng 12.39%, tới tháng 5/2021 cũng nhiều kỷ lục chấn động thị trường chứng khoán Việt, phiên giao dịch ngày 25/05/2021, dù chịu áp lực từ hiệu ứng Sell in May nhưng VN-Index vẫn cán ngưỡng đỉnh cao mới 1308.58 điểm.
Sang tới tháng 5/2022 thì chỉ số VN-Index đạt 1292.68 điểm, đến nửa cuối năm thị trường chứng khoán Việt lao đao dù đã hết thời kỳ ảnh hưởng của Sell in May. Nếu cứ tuân thủ chiến lược này thì hẳn trong 3 năm từ 2020 - 2022 bạn hẳn đã đẩy mình ra khỏi thị trường. Tương tự, chỉ số S&P trong năm 2020 cũng giảm 34% trong 5 tuần từ tháng 2 đến tháng 3 khi đại dịch Covid-19 xảy ra, từ tháng 5 đến tháng 10 tăng trở lại 12.4%.
Sell in May and go away cũng sẽ không thể dự đoán tương lai một cách chính xác được, nhất là những yếu tố xảy ra bất ngờ như đại dịch Covid-19 trong thời gian qua, và nhiều sự việc bất khả kháng khác.
Và nhà đầu tư cũng có thể đánh mất nhiều chi phí cơ hội, nếu đã bán hết cổ phiếu thì khi giai đoạn phục hồi, muốn mua lại mã cổ phiếu đó thì bạn sẽ phải bỏ ra mức chi phí đắt đỏ, đồng nghĩa với việc bạn cũng đã mất một nguồn lợi nhuận khi giá tăng.
3. Nguyên nhân của Sell in May and go away
Theo thống kê của Forbes, từ năm 1950 - 2013, chỉ số trung bình Dow Jones trong những tháng 5 đến tháng 10 có mức lợi nhuận trung bình chỉ khoảng 0.3%, đối lập với giai đoạn từ tháng 11 - tháng 4, mức tăng trung bình lên đến 7.5%.
Yếu tố theo mua đóng vai trò rất quan trọng trong hiệu ứng Sell in May and go away. Chẳng hạn như vào cuối năm, rất nhiều dịp lễ Tết, tiền thưởng được trả vào cuối năm, các thị trường mua bán vô cùng nhộn nhịp, mua sắm nghỉ lễ tăng, tâm lý mọi người cũng thoải mái vì được thúc đẩy bởi kỳ nghỉ lễ dài sắp tới, các nhà đầu tư cũng mong muốn giải quyết hết sổ sách trước khi nghỉ, thị trường chứng khoán phục hồi mạnh mẽ từ cuối tháng 12 cho đến đầu năm mới. Trong tháng 2, tháng 3, thị trường chứng khoán chỉ tăng nhẹ, cho tới tháng 4 thì tăng mạnh mẽ do các công ty công bố báo cáo quý đầu tiên.
Ngược lại, trong khoảng từ tháng 5 cho đến tháng 10, kỳ nghỉ hè là lúc mọi người muốn được nghỉ ngơi bên gia đình, cho nên họ ít dành thời gian cho thị trường chứng khoán. Ở Mỹ, tháng 9 tháng 10, thị trường chứng khoán còn có xu hướng suy yếu do ảnh hưởng của cuộc bầu cử.
4. Sell in May and go away thì nên đầu tư ra sao?
Đầu từ thông minh theo Sell in May and go away
Thị trường chứng khoán trong năm 2023 dự báo không có nhiều đặc sắc do ảnh hưởng từ đợt sụt giảm nửa cuối năm 2022 và lo ngại từ suy thoái kinh tế sắp xảy đến. Tuy nhiên, đối với những nhà đầu tư có kinh nghiệm, nếu chần chừ, sợ, chỉ dám đứng ngoài cuộc chơi thì lợi nhuận trong dài hạn sẽ bị ảnh hưởng. Nhiều quỹ thị trường tiền tệ có lãi suất trên 4%, lãi suất của trái phiếu kho bạc Nhà nước cũng ở mức 5%.
Chứng khoán Mỹ cũng có những tín hiệu tốt, chỉ số S&P 500 tăng 16% so với mức của đầu tháng 10/2022, kỳ vọng FED sẽ sớm tạm dừng tăng lãi suất do tỷ lệ lạm phát tại Mỹ cũng đã giảm, giảm động lực cho NHTW trong việc kiềm chế nhu cầu kinh tế. Mức tăng tổng sản phẩm của Mỹ đã giảm, nhiều doanh nghiệp rơi vào vòng rủi ro, thị trường phái sinh hợp đồng tương lai của quỹ liên bang cũng đã ngừng tăng. Việc tạm dừng hay cắt giảm lãi suất thường là dấu hiệu của một nền kinh tế đang suy yếu.
Tất cả những rủi ro đang dần rõ rệt vào tháng 5 này, Jacob Sonenshine -cây viết nổi tiếng về mảng chứng khoán của tờ Barron’s - chuyên về tài chính kinh tế, xuất bản bởi công ty Dow Jones, đã nhận định “tháng 5 năm nay không phải thời điểm tốt để có thể tích trữ cổ phiếu”.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư cũng nên kiên nhẫn, theo dõi tình hình để không bỏ lỡ các đợt sóng phục hồi. Nhiều người rút hết tiền ra khỏi thị trường trong thời kỳ hỗn loạn, cuối cùng giữ tiền mặt lâu quá lại phải cân đo đong đếm nên vào lúc nào thì an toàn, từ đó bỏ lỡ các cơ hội tốt.
Cách đầu tư theo Sell in May and go away hiệu quả
Thay vì hành động đúng theo tiêu chí “bán hết vào tháng 5” thì nhà đầu tư nên chọn lựa đầu tư xoay vòng, sang một lĩnh vực thị trường hoạt động tốt hơn nếu thị trường chứng khoán suy yếu. Với những nhà đầu tư bán lẻ có mục tiêu dài hạn, vẫn nên bán đi các cổ phiếu xấu và mua về cổ phiếu tốt trong cả năm, hoặc đơn giản mua và nắm giữ không bán các cổ phiếu mà mình đã chọn, chờ đến khi thị trường phục hồi thì thay đổi các chiến lược giao dịch.
Một số nhà phân tích cũng khuyên bạn nên luân chuyển vốn chứ không nên rút vốn hẳn, tập trung vào các sản phẩm ít bị ảnh hưởng, đặc biệt là ảnh hưởng theo mùa (mùa hè, mùa thu như chiến lược Sell in May) chẳng hạn như cổ phiếu công nghệ, cổ phiếu về sức khoẻ… nên đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình.
Khả năng năm 2023 sức ảnh hưởng của Sell in May là rất lớn, thị trường Mỹ và Việt Nam cũng đang lệch pha. Nhìn về hướng tích cực thì giai đoạn từ tháng 5 - tháng 10 sẽ là cơ hội để bạn gom được các cổ phiếu tốt của các doanh nghiệp đầu ngành với giá rẻ.
Kết: Trên đây là một số thông tin liên quan đến hiệu ứng Sell in May and go away. Nói chung, hiệu ứng nào cũng có cái hay và cái dở, nhà đầu tư nên tỉnh táo, đừng quá tập trung để bị cuốn theo trào lưu, cần có kế hoạch và chiến lược đầu tư riêng, thận trọng trong mọi diễn biến của thị trường. Mong rằng những thông tin mà TOPI mang đến sẽ hữu ích với bạn. Chúc bạn thành công!
