Lãi suất tiền gửi tăng là do đâu? Lí do ngân hàng nâng lãi suất tiết kiệm

Bước sang quý IV/2025, mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại bất ngờ "nóng" trở lại sau thời gian dài ổn định, đặc biệt là ở khối ngân hàng tư nhân. Sự điều chỉnh này không phải là ngẫu nhiên.Các chuyên gia tài chính đã phân tích 3 nguyên nhân cốt lõi khiến lãi suất tiền gửi tăng, từ áp lực tín dụng tăng nhanh hơn huy động, yếu tố chu kỳ cuối năm cho đến những tác động từ kinh tế vĩ mô.

Thực trạng tăng lãi suất tiền gửi gần đây của các ngân hàng

Bước sang quý IV năm 2025, các ngân hàng bắt đầu nâng lãi suất huy động tiền gửi sau một thời gian dài đứng yên. Hàng loạt các ngân hàng thương mại điều chỉnh tăng nhẹ ở nhiều kỳ hạn.

Đầu tháng 11/2025, cuộc đua trở nên “nóng” hơn khi hàng loạt ngân hàng thương mại đồng loạt tăng lãi suất tiết kiệm cá nhân cả ở hình thức gửi tại quầy và tiết kiệm trực tuyến.

Những ngân hàng có lãi suất tiết kiệm hấp dẫn nhất hiện nay là Bắc Á (6,3% cho kỳ hạn từ 18 tháng trở lên), LPBank với 6,1% cho kỳ hạn 6 và 12 tháng, 6,2% cho kỳ hạn 18 tháng, Vikkibank (Đông Á) với 6,2% cho kỳ hạn 18 tháng.

Ở hình thức gửi tiết kiệm online, PVcomBank, LPBank cũng là những ngân hàng có lãi suất cao nhất với 6,3% cho kỳ hạn 18 tháng trở lên.

Các ngân hàng khác như KienlongBank, Bảo Việt Bank, PVcomBank, HDBank… cũng điều chỉnh lãi suất hấp dẫn ở các kỳ hạn nhằm thu hút tiền gửi.

Nhiều ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất tiết kiệm các kì hạn

Các ngân hàng trong nhóm Big4 hầu hết giữ nguyên mức lãi suất ổn định, tối đa chỉ 4,8%/năm. Có thể thấy, đợt tăng lãi suất tiết kiệm này chỉ diễn ra tại khối các ngân hàng tư nhân, còn 4 ngân hàng quốc doanh vẫn giữ mức lãi suất ở mức 4,7% - 4,8% cho các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Theo chia sẻ từ lãnh đạo VPBank, tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng hiện cao hơn tăng trưởng huy động vốn khoảng 3%, cho thấy áp lực tăng lãi suất tiết kiệm hiện rất rõ ràng.

Lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm tăng là do đâu?

Việc các ngân hàng tăng lãi suất huy động, đặc biệt là nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên. Đây là sự phản ánh của nhiều yếu tố cung - cầu và vĩ mô đang diễn ra trên thị trường.

Hiểu một cách đơn giản, lãi suất tiền gửi là "giá" của tiền mà ngân hàng phải trả cho người gửi. Khi nhu cầu về tiền tăng lên, "giá" này sẽ tăng.

Dưới đây là 3 nguyên nhân chính dẫn đến việc lãi suất tiền gửi tăng gần đây:

Áp lực tăng trưởng tín dụng: Nhu cầu vốn cho vay tăng vọt

Đây là nguyên nhân mạnh mẽ nhất và được các chuyên gia nhắc đến nhiều nhất.

• Tín dụng tăng nhanh hơn huy động: Trong 9 tháng đầu năm 2025, tốc độ tăng trưởng tín dụng (tiền ngân hàng cho vay ra) khoảng 13,4%, đã vượt xa tốc độ tăng trưởng huy động (tiền ngân hàng nhận vào) chỉ 9,7%. Khoảng cách chênh lệch này tạo ra áp lực lớn lên thanh khoản của ngân hàng.
• Cuối năm, ngân hàng Nhà nước (NHNN) thường nới lỏng chỉ tiêu tín dụng để kích thích tăng trưởng kinh tế. Điều này thúc đẩy các ngân hàng, đặc biệt là nhóm ngân hàng thương mại tư nhân, đẩy mạnh huy động vốn để có đủ nguồn tiền cho vay ra, dẫn đến cuộc đua tăng lãi suất để thu hút tiền gửi.
• Tình trạng tín dụng tăng nhanh hơn huy động kéo dài khiến tỷ lệ cho vay/huy động (LDR) của hệ thống tăng lên mức tương đối cao (khoảng 98%). Ngân hàng cần tăng huy động để đưa tỷ lệ này về mức an toàn theo quy định.

Tín dụng tăng nhanh đòi hỏi ngân hàng tăng lãi suất để huy động vốn

Tóm lại, kKhi ngân hàng cho vay ra quá nhiều mà tiền huy động vào không kịp, họ buộc phải tăng lãi suất để "mua" thêm tiền từ người dân, nhằm đảm bảo đủ vốn hoạt động và đáp ứng nhu cầu vay cuối năm.

Yếu tố mùa vụ cuối năm: Nhu cầu kinh doanh bùng nổ

Nguyên nhân tăng lãi suất này mang tính chu kỳ và thường lặp lại hàng năm:

• Quý IV là thời điểm cao điểm của hoạt động kinh doanh, sản xuất và tiêu dùng (chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên Đán). Các doanh nghiệp, tổ chức tăng cường vay vốn để nhập hàng, mở rộng kinh doanh, trả lương thưởng...
• Nhu cầu vốn tăng cao đột biến khiến nguồn cung (tiền gửi) trở nên "khan hiếm" hơn tương đối, đẩy lãi suất huy động lên theo quy luật cung cầu.

Áp lực từ kinh tế vĩ mô và rủi ro: Ổn định tỷ giá và kiểm soát vốn

Mặt bằng lãi suất không chỉ chịu tác động từ bên trong mà còn từ các yếu tố vĩ mô:

• Khi lãi suất trong nước quá thấp so với quốc tế (như lãi suất của Mỹ), có thể dẫn đến việc dòng vốn chảy ra nước ngoài hoặc gây áp lực lên tỷ giá USD/VND. Việc tăng lãi suất tiền gửi một cách hợp lý sẽ giúp ổn định tỷ giá và giữ chân dòng vốn trong nước.
• Một số chuyên gia nhận định việc điều chỉnh lãi suất lên mức hợp lý cũng là động thái gián tiếp để kiểm soát dòng vốn chảy vào các lĩnh vực rủi ro như bất động sản hoặc đầu cơ tài sản tài chính khi các thị trường này tăng nóng.

Áp lực từ kinh tế vĩ mô cũng khiến lãi suất tăng cao

Theo chuyên gia, việc tăng lãi suất huy động trong thời điểm này là hoàn toàn hợp lý và cần thiết để ổn định kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm thu hẹp biên lợi nhuận của ngân hàng (do lãi suất cho vay khó tăng theo yêu cầu ổn định của NHNN) và cho thấy áp lực nguồn vốn đang rất rõ ràng.

Nhà đầu tư cá nhân nên tận dụng cơ hội từ đợt tăng lãi suất

Việc lãi suất tiền gửi tăng trở lại là một diễn biến hoàn toàn bình thường và mang tính chu kỳ trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều biến động và nhu cầu vốn cuối năm tăng cao. Đối với nhà đầu tư mới, đặc biệt là những người ưu tiên sự an toàn và ổn định, đây là một tín hiệu đáng mừng.

Sự thay đổi về lãi suất là cơ hội để bạn nhìn lại chiến lược quản lý tài chính cá nhân của mình. Dưới đây là 3 lời khuyên thiết thực:

• Tận dụng mức lãi suất hấp dẫn: Hiện tại, mặt bằng lãi suất huy động đang tăng, đặc biệt tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần. Hãy tận dụng cơ hội này để gửi tiết kiệm ở mức lãi suất cao hơn, tối ưu hóa lợi nhuận cho phần tài sản đảm bảo an toàn và dự phòng khẩn cấp của bạn.
• Không nên "bỏ trứng vào một giỏ": Dù lãi suất tiết kiệm có hấp dẫn, bạn vẫn cần nhớ nguyên tắc đa dạng hóa danh mục đầu tư. Tiền gửi chỉ nên là một phần trong kế hoạch tài chính tổng thể. Bạn nên dành một phần vốn cho các kênh có tiềm năng sinh lời cao hơn trong dài hạn, như cổ phiếu, quỹ mở, hoặc chứng chỉ quỹ.
• Lập kế hoạch kỳ hạn rõ ràng: Nếu bạn có khoản tiền lớn không cần dùng trong thời gian dài (trên 12 tháng), hãy cân nhắc gửi các kỳ hạn dài (18 - 36 tháng) để khóa được mức lãi suất cao. Ngược lại, nếu cần linh hoạt, hãy chia nhỏ và gửi ở các kỳ hạn ngắn hơn.

Tận dụng lãi suất tăng để tối ưu lợi nhuận tích lũy

Tối ưu lợi nhuận cùng TOPI trong “mùa tăng lãi suất”

Không nằm ngoài xu hướng, lợi nhuận gửi tích lũy tại TOPI hiện cũng đã tăng lên vô cùng hấp dẫn. Khi tích lũy không kỳ hạn, người gửi sẽ nhận lợi nhuận 5%/năm và lợi nhuận có kỳ hạn lên tới 8,5%/năm. Có thể nói, mức lợi nhuận tích lũy vô cùng cạnh tranh so với mặt bằng thị trường chung.

Lưu ý: % lợi nhuận tại TOPI có thể thay đổi tùy vào từng thời điểm

Đây chính là thời điểm vàng để nhà đầu tư không nên bỏ lỡ cơ hội tối ưu lợi nhuận của mình trong giai đoạn lãi suất đang có xu hướng tăng. Hãy truy cập TOPI ngay hôm nay để khám phá và quản lý tài sản của bạn một cách thông minh và an toàn nhất!