Lập kế hoạch ngân sách thực tế là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của tài chính cá nhân. Tuy nhiên, nó thường bị xem nhẹ so với việc lên kế hoạch đầu tư hoặc tiết kiệm cho tương lai. Mặc dù tiết kiệm và đầu tư là rất cần thiết, nhưng việc lập ngân sách cá nhân nên là bước đầu tiên và cơ bản nhất trên con đường dẫn đến tự do tài chính của mỗi người.
Việc lập ngân sách đúng cách sẽ giúp bạn tiết kiệm và đầu tư hiệu quả hơn trong tương lai. Trước khi tìm hiểu cách lập một ngân sách thực tế, điều quan trọng là bạn cần hiểu lý do vì sao việc có một ngân sách lại cần thiết ngay từ đầu.
5 lý do bạn cần có ngân sách cá nhân
Có nhiều lý do khiến việc lập ngân sách trở nên quan trọng. Dù bạn là nhân viên làm công ăn lương, người tự kinh doanh hay là người nội trợ, việc có một ngân sách cá nhân đều mang lại nhiều lợi ích to lớn. Nếu bạn biết cách lập ngân sách, dưới đây là 5 lý do bạn cần bắt đầu ngay lập tức.
1. Giúp bạn tránh chi tiêu vượt quá khả năng
Chi tiêu quá mức có thể đẩy bạn vào tình trạng nợ nần. Ngân sách sẽ giúp bạn biết rõ mình kiếm được bao nhiêu và nên chi tiêu bao nhiêu, từ đó ngăn chặn việc tiêu xài quá đà trong tháng. Bằng cách này, bạn cũng có thể đảm bảo rằng mình không gặp khó khăn tài chính vào cuối tháng.
2. Giúp bạn tiết kiệm nhiều hơn
Lập kế hoạch ngân sách sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều tiền hơn theo thời gian. Nếu không có ngân sách định hướng, chi tiêu của bạn có thể trở nên mất kiểm soát, dẫn đến việc bạn không có hoặc có rất ít tiền để dành cho tiết kiệm và đầu tư. Tuy nhiên, khi có kế hoạch, bạn có thể ưu tiên việc tiết kiệm hơn là chi tiêu cho những khoản không cần thiết.
3. Giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống khẩn cấp
Các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra bất cứ lúc nào, và nếu bạn không chuẩn bị tài chính cho chúng, bạn có thể phải sử dụng tiền tiết kiệm hoặc vay mượn để trang trải chi phí. Việc lập ngân sách giúp bạn tạo ra một quỹ khẩn cấp, sẵn sàng chi trả cho các hóa đơn y tế đột xuất, sửa chữa nhà cửa, xe cộ, và nhiều tình huống khác.
4. Giúp bạn đạt được mục tiêu tài chính của mình
Trong suốt quãng thời gian làm việc, bạn có thể phải đối mặt với nhiều mục tiêu tài chính, như mua nhà, tiết kiệm cho việc học hành và đám cưới của con cái, cùng với các mục tiêu cá nhân và chung của gia đình. Việc lập ngân sách giúp bạn dễ dàng phân bổ tiết kiệm cho các mục tiêu này, để đạt được chúng nhanh chóng và đúng theo kế hoạch đã đề ra.
5. Giúp bạn nghỉ hưu
Lập ngân sách có vẻ như là một việc nhỏ nhặt hàng tháng, nhưng lại mang đến những lợi ích lớn trong tương lai, đặc biệt là khi bạn nghỉ hưu. Với một kế hoạch tài chính cụ thể, bạn có thể bắt đầu tiết kiệm cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu từ sớm, thay vì chờ đến sau này. Bằng cách này, bạn sẽ không phải lo lắng về việc duy trì mức sống của mình sau khi nghỉ hưu.
Cách lập ngân sách sát thực tế
Khi bạn đã hiểu được lý do cần có một ngân sách cá nhân, bạn sẽ cần thêm những hướng dẫn cụ thể để thực hiện nó. Nếu bạn muốn lập 1 kế hoạch sát với thực tế và hiệu quả, hãy tham khảo 5 bước sau đây.
Bước 1: Xác định tổng thu nhập của bạn
Bước đầu tiên để lập một bản ngân sách hiệu quả là xác định rõ ràng tất cả các nguồn thu nhập của bạn. Điều này bao gồm không chỉ tiền lương hàng tháng mà còn mọi khoản tiền bạn nhận được, từ tiền thưởng, lãi ngân hàng, tiền thuê nhà cho đến thu nhập từ các công việc làm thêm hoặc kinh doanh nhỏ.
Hãy dành thời gian để liệt kê chi tiết tất cả các khoản thu này trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như một tháng. Việc phân loại các khoản thu theo từng nguồn sẽ giúp bạn dễ dàng tổng hợp và có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của mình.
Bước 2: Liệt kê những thứ bạn chi tiêu
Sau đó, theo dõi chi phí của bạn và liệt kê mọi thứ bạn thường chi tiêu từ thu nhập của mình. Khi hiểu rõ nơi tiền của bạn được chi tiêu vào những khoản nào, kế hoạch chi tiêu của bạn sẽ bám sát thực tế nhất.
Hãy bắt đầu bằng việc theo dõi mọi khoản chi tiêu trong một tháng, từ những khoản lớn như tiền nhà, tiền điện đến những khoản nhỏ như mua cà phê hàng ngày. Việc phân loại chi tiêu theo các nhóm như ăn uống, giải trí, giao thông sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về thói quen chi tiêu của mình. Bằng cách này, bạn có thể dễ dàng xác định những khoản chi không cần thiết và lên kế hoạch cắt giảm để tiết kiệm hiệu quả hơn.
Bước 3: Phân loại các chi phí thành chi phí thiết yếu và không thiết yếu
Để lập một bản ngân sách hiệu quả, bạn cần phân biệt rõ giữa các khoản chi thiết yếu (như tiền nhà, tiền điện) và chi phí không thiết yếu (như ăn uống bên ngoài, mua sắm). Chi phí thiết yếu là những khoản bạn phải trả hàng tháng để duy trì cuộc sống, còn chi phí không thiết yếu là những khoản chi tiêu cho nhu cầu và sở thích cá nhân. Việc phân loại này sẽ giúp bạn ưu tiên các khoản chi quan trọng và tìm ra cách để tiết kiệm.
Bước 4: Tối ưu hóa chi tiêu không thiết yếu
Để tối ưu hóa chi tiêu không thiết yếu, hãy bắt đầu bằng việc xác định những mục tiêu tài chính của bạn. Bạn muốn mua một chiếc điện thoại mới, đi du lịch hay tiết kiệm để mua nhà? Sau đó, hãy lập một kế hoạch chi tiêu cụ thể và tìm kiếm các lựa chọn thay thế tiết kiệm hơn cho những khoản chi không cần thiết. Ví dụ, thay vì đi ăn ở hàng quán mỗi tuần, bạn có thể tự nấu ăn cùng bạn bè vào cuối tuần.
Bước 5: Xây dựng tài khoản tiết kiệm
Hãy đặt ra những mục tiêu tiết kiệm cụ thể như mua xe, mua nhà, đi du lịch tới một nơi bạn thích hoặc dành cho kế hoạch nghỉ hưu sớm. Sau đó, hãy tự động chuyển một phần tiền lương của bạn vào tài khoản tiết kiệm ngay khi nhận được. Bằng cách này, bạn sẽ hình thành thói quen tiết kiệm và đạt được mục tiêu tài chính của mình một cách dễ dàng.
Nhờ thông tin Topi đã đưa qua bài viết, hi vọng rằng bạn đã nắm vững những kiến thức cơ bản để lập kế hoạch ngân sách hiệu quả. Hãy nhớ rằng, ngân sách giống như một bản đồ chỉ đường, giúp bạn định hướng tài chính. Khi cuộc sống thay đổi, bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh bản đồ này để phù hợp với tình hình mới. Với một ngân sách linh hoạt, bạn sẽ luôn chủ động trong việc quản lý tài chính và đạt được các mục tiêu đã đề ra.
