eKYC là gì? Ứng dụng quan trọng của eKYC trong việc định danh khách hàng

eKYC là giải pháp gắn liền với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống ngân hàng điện tử, nhờ những lợi ích vượt trội về mặt công nghệ trong việc định danh khách hàng.

I. eKYC là gì?

eKYC là viết tắt của từ Electronic Know Your Customer, dịch nghĩa nhận diện khách hàng của bạn qua điện tử hay định danh khách hàng điện tử, là một quy trình nhằm xác minh danh tính của các khách hàng khi tham gia các dịch vụ ngân hàng như mở tài khoản, rút tiền, gửi tiền… cùng nhiều tiện ích khác.

eKYC là chuyển đổi số của KYC, được sự chấp thuận của cơ quan quản lý có thẩm quyền nên rất nhiều ngân hàng trên toàn thế giới đã và đang chuyển đổi hình thức nhận biết khách hàng sang eKYC. 

Tìm hiểu về công nghệ eKYC

Quy trình eKYC hoàn toàn tự động, được thực hiện trên nền tảng trực tuyến, khách hàng chỉ cần thao tác trên thiết bị di động thông minh có kết nối internet của mình.

Ngân hàng sẽ định danh khách hàng dựa vào các thông tin sinh trắc học - biometrics (quét khuôn mặt, vân tay…), nhận diện khách hàng bằng AI (trí tuệ nhân tạo). Khách hàng không cần phải trực tiếp đến các quầy để thực hiện giao dịch như cũ mà chỉ cần đăng ký trực tuyến ngay trên các ứng dụng (app) của ngân hàng.

Tùy thuộc từng mức độ hoàn thiện của công nghệ mà yêu cầu về mức độ kiểm soát rủi ro của từng ngân hàng trong việc mở tài khoản bằng phương thức eKYC sẽ khác nhau, có thể khó hoặc dễ hơn so với việc mở tại quầy.

eKYC giúp ngân hàng chắc chắn được khách hàng sử dụng dịch vụ của mình là chính chủ, từ đó đánh giá, giám sát rủi ro cũng như ngăn ngừa các hành vi bất hợp pháp hoặc gian lận chiếm đoạt tài sản.

Hiện nay, eKYC mới chỉ được áp dụng trong việc xác thực khách hàng khi mở tài khoản mới, còn lại các dịch vụ khác cũng liên quan đến định danh khách hàng thì vẫn phải ra quầy giao dịch để thực hiện vì mức độ bảo mật của mỗi dịch vụ là khác nhau. 

Chẳng hạn mở thẻ tiêu dùng nội địa sẽ khác với thẻ tín dụng, thẻ tiêu dùng nội địa có thể mở tài khoản trực tuyến nhưng thẻ tín dụng thì không. Thẻ tín dụng liên quan rất nhiều đến tài sản, khả năng thanh toán của người nắm giữ, các hạn mức thẻ khác nhau nên không thể mở tùy tiện được.

II. Vai trò của công nghệ eKYC trong lĩnh vực tài chính

Đối với ngân hàng /doanh nghiệp

Trong thời đại công nghệ 4.0, eKYC là giải pháp rút ngắn thời gian thực hiện việc xác minh khách hàng, cũng như tiết kiệm chi phí, quỹ thời gian, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động tối đa của ngân hàng;

eKYC cũng là nền tảng thiết yếu để các ngân hàng tiến hành chuyển đổi số, rồi đây, các ứng dụng/app sẽ có công năng như một chi nhánh ngân hàng thu nhỏ ngay trên thiết bị di động, số hóa tất cả các hoạt động của ngân hàng truyền thống vào trong đó;

Ngân hàng áp dụng eKYC có thể thực hiện việc đối chiếu thông tin khách hàng với cơ sở dữ liệu tập trung, qua đó, xây dựng được kho dữ liệu thông tin khách hàng đồng nhất;

Việc lưu trữ các trường thông tin cá nhân của khách hàng sẽ được số hóa là lưu thành kho dữ liệu dùng chung cho tất cả các chi nhánh của ngân hàng thay vì lưu trữ vật lý riêng từng chi nhanh như trước kia. Nhờ vậy, việc kiểm tra chéo cũng trở nên dễ dàng hơn, tránh sự trùng lặp trong việc đăng ký tài khoản và giao dịch.

Dữ liệu eKYC có thể được truyền theo thời gian thực, không cần bất cứ sự can thiệp thủ công nào của con người, nhờ đó, ngân hàng tiết giảm được nhân lực cũng như chi phí nhân sự trong việc xác minh và phát hành thẻ.

Tính bảo mật, an toàn cũng được nâng cao. Bất kỳ các hành vi lạm dụng, thu lợi bất chính hay các hoạt động phạm pháp sẽ đều được truy vết nhanh chóng nếu khách hàng đó có tiến hành giao dịch. Điều này góp phần củng cố và gia tăng lòng tin của khách hàng đối với ngân hàng.

Vai trò của eKYC đối với lĩnh vực tài chính

Đối với khách hàng

eKYC sẽ giúp họ tiết kiệm tối đa thời gian và công sức trong giao dịch mở tài khoản. Nếu trước kia, khách hàng phải ra tận quầy, chờ bốc số lấy thứ tự rồi thực hiện thủ tục như giao dịch viên yêu cầu thì giờ đây chỉ cần có điện thoại thông minh thì họ đã dễ dàng mở được tài khoản rồi, không bị giới hạn về không gian và thời gian.

Thông tin của khách hàng sẽ được liên thông với cơ sở dữ liệu tập trung. Người dùng sẽ chỉ mất vài phút định danh điện tử thay vì xác minh danh tính qua các giấy tờ photo, eKYC sẽ định danh trực tuyến bằng phương thức điện tử như xác thực sinh trắc học, nhận diện bằng AI, đối soát vân tay trên CCCD và dấu vân tay thực của người dùng… 

Tầm quan trọng của eKYC đối với trải nghiệm khách hàng

III. Các hình thức bảo mật bằng eKYC

Một số hình thức bảo mật bằng eKYC có thể kể đến là:

Sử dụng tên đăng nhập (username) và mật khẩu (password): Hình thức này khá phổ biến và đơn giản, khách hàng đăng ký tài khoản rồi đăng nhập bằng tên và mật khẩu đã tạo. Thường thì hiện nay tên sẽ thay bằng số điện thoại.

Sử dụng dấu vân tay (fingerprints) hoặc nhận diện khuôn mặt (face ID): điện thoại thông minh sẽ có sẵn những tính năng nhận diện khuôn mặt hoặc dấu vân tay. Khách hàng có thể cài đặt cách thức bảo mật này ngay từ khi thiết lập. Công nghệ của eKYC sẽ liên kết luôn sinh trắc học và face ID với điện thoại mà khách hàng sử dụng.

Mã xác thực OTP: cách xác minh nay hiện đại và có tính bảo mật cao nhất. Không chỉ tài khoản ngân hàng mà nhiều dịch vụ tài khoản khác cũng đang sử dụng. Một số ngân hàng còn phân chia ra 2 loại OTP là OTP truyền thống gửi mã về số điện thoại khách hàng đã đăng ký, và smart OTP - khách hàng chỉ cần thiết lập 1 lần duy nhất, đặt thêm 1 mật khẩu tương tự mật mã rút tiền.

Smart OTP được đánh giá bảo mật hơn OTP truyền thống rất nhiều. Ngân hàng sẽ không tùy tiện cung cấp smart OTP trong trường hợp khách hàng quên, cần phải đến xác thực tại quầy mới có thể được đặt và cung cấp lại.

Các loại hình bảo mật của eKYC phổ biến hiện nay

IV. Quy trình ứng dụng eKYC

Một quy trình ứng dụng kỹ thuật eKYC được thực hiện như sau:

Bước 1: Chụp rõ thông tin mặt trước, mặt sau các giấy tờ tùy thân theo yêu cầu của ngân hàng. Các giấy tờ có thể là CCCD/CMND (citizen identity card) còn hiệu lực, hộ chiếu (passport), bằng lái xe (driver’s license)…;

Bước 2: Công nghệ nhận dạng ký tự quang học (OCR) sẽ trích xuất tự động thông tin của khách hàng đăng ký, người đăng ký sẽ kiểm tra và chỉnh sửa lại cho đúng;

Bước 3: Chụp hoặc quay video gương mặt thật của khách hàng đăng ký, nhằm xác minh độ khớp của khuôn mặt thực với hình ảnh trên giấy tờ tùy thân bằng công nghệ liveness detection và face matching. Nếu không trùng khớp thì phải chụp lại và xác minh nhiều lần, tới khi trùng khớp thì dừng.

Hình ảnh: Quy trình ứng dụng eKYC 

V. Quy trình ứng dụng eKYC tại TOPI

Quy trình eKYC cho quá trình onboarding tại TOPI diễn ra như sau:

Bước 1: Khách hàng nhập các trường thông tin cần thiết được yêu cầu trên ứng dụng TOPI. Chọn loại tài liệu xác minh, có thể là CCCD, bằng lái xe, hộ chiếu… các tài liệu này được yêu cầu chụp hai mặt trước sau.

Bước 2: Các thông tin của khách hàng sẽ được trích xuất tự động dựa theo công nghệ OCR, khách hàng chỉ việc kiểm tra và chỉnh sửa lại nếu có thay đổi. Sau đó, khách hàng được yêu cầu xác minh khuôn mặt bằng cách chụp chân dung qua camera của điện thoại.

Bước 3: Công nghệ face matching xác minh hình ảnh thực của khách hàng xem có khớp với hình ảnh trên tài liệu cá nhân mà khách hàng đã cung cấp hay không. Nếu khớp thì chuyển sang bước 4, nếu không khớp thì khách hành tiến hành chụp ảnh hoặc selfie video lại.

Bước 4: Thông tin khách hàng được điền tự động, khách hàng kiểm tra lại nếu chưa đúng thì ghi lại cho thật khớp với CCCD.

Bước 5: Tạo tài khoản cùng mật khẩu sử dụng, lưu ý mật khẩu sẽ có ít nhất 8 ký tự, 1 chữ hoa, 1 chữ số và 1 ký tự đặc biệt.

Bước 6: Đợi duyệt tài khoản, chỉ sau vài phút với công nghệ eKYC là bạn đã có tài khoản trên TOPI để giao dịch.

Quy trình và cách thức ứng dụng eKYC đối với ứng dụng đầu tư TOPI

VI. Các đơn vị cung cấp dịch vụ eKYC uy tín

Trên thị trường tài chính có nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ eKYC nhưng đâu là những nhà cung cấp uy tín, an toàn với chi phí cạnh tranh? Có thể tham khảo một số đơn vị dưới đây:

Innotech: Công ty phần mềm thành lập từ năm 2009 được đổi tên thành Innotech từ năm 2014. Đã phục vụ nhiều khách hàng của nhiều quốc gia như Nhật Bản, Mỹ, Úc… Đối tác khách hàng có: Unifimoney, Tymebank, ACB…

True ID - VNG: đây là giải pháp xác thực định danh người dùng eKYC của VNG Corporation, xây dựng nền tảng công nghệ trí tuệ nhân tạo, nhận diện gương mặt và nhận diện qua các ký tự quang học, với các đối tác khách hàng như VinaCapital, Vietinbank, Lotte Finance, DNSE, FWD, GrabFinance, Finhay…

EyeQ Tech: Cho phép trích xuất thông tin cho nhiều tài liệu khác nhau, khả năng trích xuất và nhận diện khuôn mặt có độ chính xác lên đến 98%. Đối tác khách hàng có: Winmart, Unilever.

FPT.AI eKYC: Được trang bị công nghệ tiên tiến, có khả năng nhận diện cả những tài liệu cũ mờ và cho ra kết quả với độ chính xác cao. Hạn chế tối đa những sai sót nhận dạng do con người, lỗi nhập liệu, đảm bảo sự an toàn thông tin cho người dùng. FPT.AI eKYC là sản phẩm của công ty TNHH FPT Smart Cloud. Đối tác khách hàng có: Tiki, TPBank, VietnamAirlines, SSI, HomeCredit, VP Bank…

Các đơn vị cung cấp dịch vụ eKYC uy tín trên thị trường

Vega Fintech: Là đơn vị thuộc tập đoàn công nghệ Vega, áp dụng công nghệ xử lý dữ liệu khủng, học máy và cả trí tuệ nhân tạo (OCR, liveness check, face matching, ID sanity check, forgery ID check, cross identification) ứng dụng trong nhiều lĩnh vực tài chính. eKYC Vega Fintech được trang bị những thuật toán, công nghệ tiên tiến và hiện đại, xử lý được những hình ảnh kém chất lượng, bị mờ, lóa thậm chí cả ảnh đen trắng. Các đối tác khách hàng sử dụng eKYC Vega Fintech có Viettel, Mobifone, Mcredit, SHB, FE Credit, Mirae Asset…

Tóm lại, eKYC là hoạt động quan trọng của dịch vụ khách hàng, giúp tạo lập, gắn danh tính số với chủ thể hướng tới đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong giao dịch và giúp dịch vụ chăm sóc khách hàng của doanh nghiệp ngày một tốt hơn. Ngày nay, không chỉ có ngân hàng, tài chính, bảo hiểm sử dụng công nghệ này mà eKYC còn được ứng dụng cả trong quy trình check-in tại khách sạn và sân bay mang lại hiệu quả tối ưu hơn bao giờ hết.