Chỉ số Nikkei 225 thể hiện sức mạnh của các doanh nghiệp nổi bật nhất Nhật Bản và là một trong những chỉ số hàng đầu, được theo dõi chặt chẽ nhất trên thị trường chứng khoán châu Á.
1. Chỉ số Nikkei là gì? Chỉ số Nikkei 225 là gì?
Chỉ số Nikkei là viết tắt của cụm từ Nikkei 225 Stock Average hay Nikkei Asia - là chỉ số chứng khoán của 225 công ty Blue chip hàng đầu Nhật Bản đang giao dịch trên sàn chứng khoán Tokyo. Một tên gọi khác cho chỉ số này là JPN225.
Công ty Blue chip là những công ty có vốn hóa cao, danh tiếng lớn nhất trên thị trường. Chỉ số này tương tự như rổ cổ phiếu VN30 đại diện cho 30 công ty Blue chip hàng đầu Việt Nam.
Chỉ số Nikkei là công cụ quan trọng, được xem là bộ chỉ số quyền lực tại Nhật Bản, có cách tính toán và sử dụng tương tự chỉ số Dow Jones tại Mỹ hay chỉ số chứng khoán Trung Quốc Shanghai. Nikkei bao gồm chỉ số của các công ty nổi tiếng như: Canon InCorporated, Sony Corporation, Toyota Motor Corporation…
Nihon Keizai Shimbun là tờ báo chịu trách nhiệm tính chỉ số Nikkei
Chỉ số chứng khoán Nikkei được sử dụng cho sàn giao dịch chứng khoán Tokyo (Tokyo Stock Exchange – TSE) từ năm 1949. Đến năm 1971, tờ báo kinh tế Nihon Keizai Shimbun (gọi tắt là Nikkei) bắt đầu chịu trách nhiệm tính toán chỉ số “Nikkei Dow Jones Stock Average” hàng ngày.
Tên chính thức là Nikkei 225 được bắt đầu gọi từ năm 1985. Từ tháng 1 năm 2010, chỉ số Nikkei được tính toán và cập nhật liên tục trong phiên giao dịch trên sàn chứng khoán.
Trong lịch sử, chỉ số Nikkei đã từng tăng mạnh lên 40.000 điểm vào năm 1989 nhờ tiết kiệm của thế giới, nhưng sau đó giảm xuống còn 15.000 điểm vào năm 1992 do sự kiện bong bóng tài chính bùng nổ.
Cuối năm 2005, chỉ số Nikkei 225 phục hồi nhẹ, đạt 16.000 điểm nhờ sức hấp dẫn của thị trường Nhật Bản. Sau đó trong năm 2013, Nikkei 225 đã tăng 57% sau cuộc bầu cử tổng thống mới và tiếp tục tăng lên mức 20.000 điểm vào tháng 4 năm 2015.
2. Ý nghĩa của chỉ số Nikkei
Chỉ số Nikkei 225 có nhiều ý nghĩa không chỉ đối với thị trường chứng khoán cơ sở mà còn tạo cơ hội cho sự phát triển của chứng khoán phái sinh.
Đây là chỉ số trung bình chứng khoán của 225 công ty hàng đầu, có cổ phiếu lớn nhất, có tầm ảnh hưởng nhất nên được coi là chỉ số đại diện chuẩn quốc gia, cho thấy hiệu quả hoạt động của thị trường chứng khoán nước Nhật.
Nikkei index là chỉ số chứng khoán của 225 công ty vốn hóa lớn nhất
Sự biến động của các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei nên có thể xem chỉ số này cung cấp góc nhìn tổng quan về kinh tế, chính trị, xã hội có ổn định hay không.
Chỉ số này cũng đóng vai trò là tài sản cơ bản trong hợp đồng phái sinh.
3. Đặc điểm của chỉ số Nikkei
Đây là chỉ số đánh giá thị trường chứng khoán lâu đời ở châu Á.
Cổ phiếu được định giá bằng đồng Yên Nhật (JPN).
Chỉ số Nikkei 225 được thành lập như là một phần tái thiết và công nghiệp hóa Nhật Bản sau chiến tranh thế giới thứ hai.
Các cổ phiếu trên bảng chỉ số Nikkei được xếp hạng dựa vào giá thị trường thay vì vốn hóa thị trường như thường thấy.
Chỉ số JPN225 được đánh giá vào tháng 9 hàng năm và mọi thay đổi cần thiết sẽ được diễn ra trong tháng 10 cùng năm đó. (Tương tự như nhóm cổ phiếu VN30 của Việt Nam được xác định 6 tháng/lần, vào tháng 1 và tháng 7 cùng năm).
Chỉ số Nikkei được đánh giá 1 lần trong năm vào tháng 9
4. Các yếu tố ảnh hưởng tới chỉ số Nikkei
Giá chỉ số Nikkei sẽ biến động theo sự thay đổi giá cổ phiếu của 225 công ty thành viên Các yếu tố ảnh hưởng đến giá của các công ty này bao gồm:
Giá tiền tệ
Nền kinh tế Nhật Bản tập trung vào hoạt động xuất khẩu nên sức mạnh của đồng Yên là yếu tố hàng đầu quyết định đến giá cổ phiếu. Đồng nội tệ - JPY tăng đồng nghĩa với việc sản phẩm của Nhật Bản trở nên kém cạnh tranh hơn tại trường quốc tế và có thể làm giá cổ phiếu giảm. Ngược lại, đồng Yên giảm giá sẽ khiến hàng hóa Nhật được thế giới mua nhiều hơn. Lúc này chỉ số JPN225 cũng sẽ tăng.
Chính sách Ngân hàng Trung ương Nhật Bản
Các chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đề ra có thể ảnh hưởng đến chi phí của các doanh nghiệp và người dân Nhật Bản, do đó ảnh hưởng đến doanh thu và giá cổ phiếu.
Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự biến động của chỉ số Nikkei
Các sự kiện kinh tế
Giống như nhiều chỉ số khác, bối cảnh chính trị, kinh tế và xã hội đều có thể ảnh hưởng đến Nikkei 225. Kinh tế tăng trưởng khiến cho nhu cầu làm việc cao, người dân có việc làm nhiều, thu nhập cao thì sẽ có nhu cầu tiêu dùng cao hơn, các công ty sẽ sản xuất nhiều hơn, kinh doanh phát triển, nhờ đó cổ phiếu tăng theo.
Thảm họa thiên nhiên
Thiên tai của Nhật Bản có thể ảnh hưởng đến chỉ số JPN225. Ví dụ trận động đất và sóng thần năm 2011 đã khiến lượng cổ phiếu bán ra rất lớn, chỉ số Nikkei 225 đã giảm 7% trong những ngày tiếp theo.
5. Cách tính chỉ số Nikkei nhanh chóng
Chỉ số Nikkei 225 được tính toán tương tự như Chỉ số Dow Jones ở Mỹ vì đều là chỉ số trung bình số học, không tính giá trị vốn của các công ty thành phần.
Hàng năm, ủy ban Nihon Keizai Shimbun sẽ chọn ra 225 công ty tạo nên chỉ số JPN 225. Sự thay đổi này sẽ có hiệu lực vào tháng 10 cùng năm.
Nikkei index đại diện cho 6 lĩnh vực chính
Công thức:
Nikkei 225 = (trung bình giá cổ phiếu của công ty vào một ngày T x giá trị cơ bản)/trung bình của giá đã điều chỉnh
Từ công thức có thể thấy rằng chỉ số JPN225 phản ánh tổng giá của 225 cổ phiếu hàng đầu Nhật Bản. Giá của chỉ số này được tính từ 225 cổ phiếu tạo nên chỉ số, đại diện cho 6 lĩnh vực chính bao gồm: Công nghệ, hàng tiêu dùng, tài chính ngân hàng, giao thông vận tải, vật liệu tư liệu sản xuất và dịch vụ công cộng.
Ví dụ: Chỉ số thị trường chứng khoán Tokyo là 30.000 điểm với vốn hóa toàn thị trường là 8.000 tỷ Yên Nhật. Tổng giá trị vốn hóa của 225 công ty hàng đầu Nhật Bản là 6000 tỷ Yên. Công thức như sau:
(Giá trị vốn hóa của 225 công ty niêm yết là 6.000 tỷ Yên * chỉ số thị trường chứng khoán Tokyo là 30.000 điểm) / giá trị vốn hóa thị trường là 8.000 tỷ Yên) = 22.500 điểm.
Nikkei Index có mối tương quan nghịch biến với đồng Yên Nhật, nhà đầu tư có thể tận dụng sự biến động ngược này để đa dạng hóa danh mục đầu tư.
6. Hướng dẫn cách theo dõi chỉ số Nikkei hiệu quả
Để xem chỉ số Nikkei 225 trên máy tính, các bạn có thể truy cập những website chuyên về chứng khoán như invessting.com, ifcmarkets.com hoặc mitrade.com…
Các cổ phiếu thuộc JPN225 thường có tính thanh khoản cao
Giao dịch theo chỉ số Nikkei Index sẽ có những lợi ích như:
Tính thanh khoản cao do đây là những chỉ số hàng đầu, thường xuyên được giao dịch với khối lượng lớn.
Sự biến động của các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số này nên nhà đầu tư có nhiều cơ hội tham gia giao dịch, nắm bắt thời cơ tăng giá dựa vào phân tích kinh tế, xã hội, chính trị..
Với các nhà đầu tư không trực tiếp tham gia giao dịch tại thị trường chứng khoán Nhật Bản thì có thể đầu tư vào Nikkei theo những cách sau:
Đầu tư vào Nikkei 225 CFD (Contract for difference) hay còn gọi là hợp đồng chênh lệch, cho phép nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận từ việc tăng hoặc giảm điểm Nikkei 225. Các nhà đầu tư sẽ là Long (mua) nếu kỳ vọng chỉ số Nikkei 225 tăng. Ngược lại, nhà đầu tư sẽ là Short (bán) nếu tin rằng giá cổ phiếu sẽ giảm trong tương lai.
Điều đặc biệt ở phương thức này là nhà đầu tư không thật sự là người nắm giữ cổ phiếu, mà chỉ dựa vào sự phán đoán về sự thay đổi của giá cổ phiếu trên thị trường để hưởng lợi chênh lệch.
Hướng dẫn cách theo dõi và đầu tư vào Nikkei 225
Đầu tư vào Nikkei 225 Futures: Nikkei 225 Futures là một hợp đồng chuẩn hóa giữa 2 hoặc nhiều bên nhằm mục đích thực hiện trao đổi tài sản. Chỉ số Nikkei 225 với mức giá cụ thể được xác định ở thời điểm hiện tại và theo số lượng nhất định. Việc thực hiện hợp đồng này sẽ diễn ra ở tương lai.
Ví dụ: tại thời điểm ngày 01/01/2022, chúng ta mở vị thế mua hợp đồng (vị thế Long) tương lai chỉ số Nikkei 225 với kỳ hạn 3 tháng, đến 31/03/2022 là thời hạn đáo hạn thì các bên sẽ thực hiện đóng vị thế hợp đồng và tính toán lãi/lỗ nếu có.
Đầu tư vào Nikkei 225 ETF: Quỹ Nikkei 225 ETF (Exchange Traded Fund) là lựa chọn hợp lý cho những nhà đầu tư chưa có kiến thức về việc phân bổ vốn khi mở vị thế mua trong hợp đồng tương lai.
ETF là quỹ danh mục hoán đổi. Họ mua những cổ phiếu đang được đánh giá tốt trên thị trường, trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp hoặc vàng và phát hành chứng chỉ quỹ ETF cho các nhà đầu tư mua vào. Thay vì phải bỏ công sức tìm kiếm các cổ phiếu tốt, các nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể mua chứng chỉ quỹ ETF.
Ngoài ra, trước các đợt phát hành chứng chỉ quỹ ETF, các quỹ ETF thường đưa ra các sản phẩm quỹ theo 3 xu hướng: tăng trưởng, trung tính và bảo toàn tương ứng với mức lợi suất từ cao đến thấp cho các nhà đầu tư chọn lựa.
Bài viết trên đây của TOPI hy vọng có thể giúp các bạn hiểu được chỉ số Nikkei 225 là gì, cách tính thế nào và cách xem, cách đầu tư hiệu quả theo chỉ số JPN225.
Xem thêm: Các chỉ số chứng khoán thế giới quan trọng mà nhà đầu tư nên biết
