Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nhiều nhà đầu tư đã “bắt đáy” mua cổ phiếu ngân hàng và đã thu về lợi nhuận đáng kể sau đó. Bắt đáy có một mê lực tuyệt vời với người chơi chứng khoán vì khối tài sản khổng lồ mà nó mang lại.
Bản chất của việc bắt đáy trong chứng khoán là đầu tư giá trị, nhà đầu tư mua cổ phiếu tại mức giá thấp nhất rồi chờ đến khi giá cổ phiếu tăng lại thì bán ra rồi chốt lời nhanh chóng.
Một số dấu hiệu khi cổ phiếu xuống đáy: Khi thị trường trong xu hướng giảm giá liên tục, các chỉ số liên tục phá các đáy nhưng chỉ báo động lượng lại tăng, khi thị trường xuất hiện một phiên bật tăng mạnh, vượt khỏi vùng tích lũy, khi giá bật tăng mạnh nhưng sau đó lại quay trở lại kiểm chứng mức kháng cự này... Có thể bắt đáy dựa theo KLGD, chu kỳ cổ phiếu, chỉ báo RSI...
I. Bắt đáy chứng khoán là gì?
Bắt đáy chứng khoán (tiếng Anh: Bottom Fishing) là hành động đầu tư vào các loại tài sản (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, CKPS) đã trải qua giai đoạn suy giảm bởi các yếu tố bên trong và bên ngoài, và bị định giá thấp.
Nói dễ hiểu thì bắt đáy là việc người chơi chứng khoán mua vào ở mức giá thấp, kỳ vọng cổ phiếu có tiềm năng tăng giá để có thể bán ra ở mức giá cao. Hỗ trợ họ là các công cụ phân tích cơ bản hoặc phân tích kỹ thuật chuyên môn để xác định xem tài sản đó có phải là suy giảm tạm thời và có cơ hội phục hồi theo thời gian hay không.
Thực trạng bắt đáy khi giao dịch chứng khoán
Bắt đáy có thể là một chiến lược rủi ro khi giá cổ phiếu đó suy giảm là có nguyên do chính đáng chứ không bị tác động từ bất cứ yếu tố bên trong bên ngoài nào.
Rất nhiều tỷ phú như Warren Buffett và Benjamin Graham đã sử dụng chiến lược này để tích lũy tài sản, họ mua chúng ở mức định giá thấp hơn so với giá trị nội tại của chúng rồi chờ chúng phục hồi về mức bình thường.
II. Bản chất của việc bắt đáy trong chứng khoán
Bản chất của việc bắt đáy trong chứng khoán là đầu tư giá trị, nhà đầu tư mua cổ phiếu tại mức giá thấp nhất, chắc chắn không có giá nào thấp hơn rồi chờ đến khi giá cổ phiếu tăng lại thì bán ra rồi chốt lời nhanh chóng.
Nếu cổ phiếu được định giá thấp hơn so với giá trị thật của chúng thì đây là chiến lược đầu tư sinh lời khôn ngoan. Còn nếu như nguyên nhân giá thấp do bản thân công ty phát hành và cổ phiếu đó mất hết tiềm lực thì nhà đầu tư phải chịu lỗ lớn.
Ý nghĩa của việc bắt đáy chứng khoán
III. Những dấu hiệu khi cổ phiếu xuống đáy
Khi thị trường trong xu hướng giảm giá liên tục, các chỉ số liên tục phá các đáy gần nhất nhưng các chỉ báo động lượng như MACD, RSI… đều tăng trưởng. Đây là tín hiệu cho thấy, quán tính giảm đã bị thu hẹp dù giá đang giảm, khi các chỉ báo hình thành nên đáy sau cao hơn đáy trước thì cổ phiếu sắp xuống đáy.
Khi thị trường xuất hiện một phiên bật tăng mạnh, vượt khỏi vùng tích lũy: Mặt bằng giá tích luỹ hình thành ngay sau khi hình thành đáy, chỉ số lúc này bật tăng mạnh kể từ đầu phiên, song song với đó dòng tiền mua gom đổ dồn về.
Khi giá bật tăng mạnh nhưng sau đó lại quay trở lại kiểm chứng mức kháng cự này, khi ấy mức kháng cự trở thành mức hỗ trợ. Nếu đúng thì đáy đã hình thành và sắp xuất hiện một xu hướng tăng giá mới.
Khi có nhịp đảo chiều xuất hiện trong một phiên giao dịch với KLGD lớn: nếu như một xu hướng giảm giá kéo dài liên tục và chưa có dấu hiệu kết thúc, đột nhiên xuất hiện một phiên giao dịch với mức giá đột ngột đảo chiều, KLGD tăng trưởng mạnh, lúc này nhiều nhà đầu tư đang tham gia bắt đáy, xu hướng đảo chiều sắp xuất hiện.
Những dấu hiệu cơ bản khi thị trường tạo đáy
Khi giá cổ phiếu hình thành nên mô hình kiểm chứng đáy: sau khi đáy đầu tiên xuất hiện, những lần sau đó sẽ không bị phá vỡ, giá có thể kiểm chứng khoảng 2 đến 3 lần, từ đó, hình thành nên các mô hình có 2 hoặc 3 đáy. Biểu hình của các mô hình kiểm chứng này cho thấy đà giảm có dấu hiệu chững lại và có phản ứng tích cực hơn khi chạm vào các mức hỗ trợ.
IV. Ưu và nhược điểm của việc bắt đáy chứng khoán
1. Ưu điểm:
Bắt đáy chứng khoán giúp người chơi chứng khoán thu về lợi nhuận cao trong thời gian ngắn.
2. Nhược điểm:
Rủi ro của việc bắt đáy được tóm tắt bằng câu nói “Ở đời, cái gì cũng có cái giá của nó”. Thị trường vốn là một cơ chế chiết khấu hoàn hảo, liên tục phân định giá trị của một chứng khoán. Nếu chứng khoán đó mất giá mạnh thì có thể có một hoặc nhiều lý do hợp lý cho việc mất giá đó. Rất khó để có thể xác định liệu sự suy giảm có phải là yếu tố tạm thời hay không, chẳng hạn như sự bán tháo hoảng loạn của nhà đầu tư hoặc những lý do sâu xa không thể hiện rõ. Như vậy, hoặc là thắng lớn, hoặc là thua lỗ hết.
Ưu và nhược điểm của việc bắt đáy chứng khoán
V. Bí quyết giúp bạn bắt đáy thành công
Nhiều người ví “bắt đáy” như một hình thức nghệ thật vì tính trừu tượng của nó. Điểm mấu chốt thành công của nghệ thuật này đó là người bắt đáy không mua một cổ phiếu đang suy yếu ở mức thấp tuyệt đối, mà họ mua nó vào thời điểm xác suất tăng giá là cao nhất.
Chiến lược bắt đáy phổ biến gọi là đầu tư giá trị. Bằng cách xem xét các tỷ lệ định giá và dự đoán dòng tiền trong tương lai, các nhà đầu tư tập trung vào việc xác định các cơ hội định giá không chính xác của thị trường. Chẳng hạn, công ty nọ vừa có kết quả hoạt động một quý tồi tệ do vấn đề về chuỗi cung ứng, khiến thị giá cổ phiếu giảm đáng kể. Khi ấy, người chơi sẽ mua cổ phiếu với hy vọng sự cố đứt gãy chuỗi cung ứng sẽ được giải quyết và cổ phiếu phục hồi ở mức giá có thể so sánh được với các doanh nghiệp cùng ngành.
Cách bắt dáy cổ phiếu thành công trong giao dịch chứng khoán Việt Nam
Cách khác nữa để xác định những cổ phiếu bán quá mức có phải cơ hội hấp dẫn để bắt đáy hay không, đó là sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật, xem xét các tín hiệu có trên mẫu biểu đồ hình nến, gồm:
1. Bắt đáy dựa vào khối lượng giao dịch (KLGD):
KLGD là yếu tố được ưu tiên hơn cả giá giao dịch, được coi là động lực chính cho sự tăng trưởng giá trị cổ phiếu. Khối lượng đặt lệnh và khối lượng lệnh đã được khớp sẽ thể hiện được dòng tiền bơm vào thị trường là bao nhiêu.
- Nếu cổ phiếu đang trong một xu hướng giảm (downtrend) nhưng KLGD có sự tăng trưởng thì đây là tín hiệu cho thấy lực cầu bắt đáy đang rất mạnh, có khả năng xu hướng giảm này sẽ được kìm lại. Sẽ có một độ trễ nhất định giữa thị giá cổ phiếu và sự phục hồi khối lượng.
- Nếu cổ phiếu đang trong xu hướng tăng (uptrend), KLGD tăng từ từ với xu hướng giá, đây sẽ là đà đẩy giá tăng trưởng mạnh. Nếu KLGD tăng đột biến (thường là trên mức 150% so với KLTB của 20 phiên), thì có thể đây là hiện tượng đồng loạt chốt lời của các nhà đầu tư khi giá cổ phiếu đã đạt đỉnh, người chơi đạt được lợi nhuận kỳ vọng nên nhanh chóng chốt lời, khiến thanh khoản của cổ phiếu tăng mạnh.
2. Bắt đáy dựa theo chu kỳ của cổ phiếu:
Ông Charles Dow chả đẻ của chỉ báo Dow Jones từng đề cập rằng, một chu kỳ giảm cổ phiếu thường kéo dài lâu hơn một chu kỳ tăng cổ phiếu. Nhưng không phải lúc nào cũng đúng hoàn toàn, chẳng hạn như tại Việt Nam, giai đoạn 2004 - 2007 xảy ra chu kỳ tăng kéo dài, lâu hơn cả chu kỳ giảm. Kết luận này có vẻ đúng nhiều hơn với các chu kỳ giảm điểm. Mặc dù, chênh lệch một vài tuần, nhưng vẫn giúp các nhà đầu tư lướt sóng có thể tìm được những cơ hội lợi nhuận trong ngắn hạn.
3. Bắt đáy dựa trên chỉ báo RSI:
Nhà đầu tư cần kết hợp cả chỉ báo RSI, khối lượng giao dịch, giá cổ phiếu và đường trung bình MA.
Nếu RSI giảm quá mức, chuẩn bị chạm đường 30, thì đây là dấu hiệu cổ phiếu sắp chạm đáy;
Nếu RSI chạm mức 30 thì đây sẽ là tín hiệu để nhà đầu tư bắt đáy
Nếu RSI bật tăng trở lại và vượt qua đường 30 thì đây là thời điểm người chơi nên canh giá để mua vào.
Sử dụng chỉ báo RSI để xác định đáy chứng khoán
Một số lưu ý khi bắt đáy:
- Không nên bắt đáy với hàng đầu cơ/tài sản dưới mệnh giá, do loại tài sản này nếu giảm sẽ giảm rất mạnh, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư;
- Khi bắt đáy cổ phiếu đừng dùng margin, chỉ nên sử dụng trong quá trình gom cổ phiếu để mua trong giai đoạn giá tăng;
- Nên chia nhỏ giải ngân nhiều lần để tăng tỷ lệ an toàn khi bắt đáy nếu không may cổ phiếu tiếp tục giảm;
- Nên “mồi trước” một ít vốn để dò đáy giai đoạn đầu, nếu thất bại thì lập tức cắt lỗ luôn.
Nhìn chung, một cổ phiếu tốt chưa chắc đã trở thành một khoản đầu tư tốt nếu lựa chọn sai thời điểm. Bắt đáy chứng khoán là một chiến thuật đầu tư khôn ngoan, khi định giá giá tài sản đang ở mức thấp so với giá trị nội tại. Để không bị phá sản mất trắng thì áp dụng một số cách bắt đáy đã nêu trên, trong mọi tình huống, bạn cần có một cái đầu lạnh để có thể có những quyết định sáng suốt trong mọi cuộc chơi.
Xem thêm: Đu đỉnh chứng khoán - Cái giá mà nhà đầu tư phải trả khi đu đỉnh
