ĐẦU TƯ TUỔI 20
-------------------------
Xin chào cộng đồng VWA, tôi tên Nhi, năm nay 25 tuổi. Đây là bài viết đầu tiên của tôi đến với cộng đồng VWA với mục đích là muốn chia sẻ đến mọi người những kiến thức và kinh nghiệm trên con đường đi đến đầu tư của mình, cũng như đóng góp thêm một chút màu sắc trong công cuộc đầu tư vì cuộc sống mỗi người mỗi một đặc trưng riêng và ta luôn là người có quyền lựa chọn, quyết định và chịu trách nhiệm với quyết định của mình.
1- NÓI SƠ LƯỢC VỀ TÔI TRƯỚC NĂM 20 TUỔI.
Tôi mất định hướng, không biết mình thích gì, muốn gì. Với tôi, học gì cũng được, miễn tập trung học thì sẽ giỏi. Tôi không đọc sách, không có người dẫn dắt, tất cả thắc mắc của tôi chỉ được giải đáp bởi những người xung quanh, ba mẹ, thầy cô, bạn bè. Vừa tốt nghiệp cấp 3, tôi thi đậu nữ hộ sinh ở trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, tuy nhiên nó là Cao đẳng. Nhà tôi thì lại thích Đại học, nên tôi thi lại và đậu vào Sư phạm Sinh học ở trường Đại học Sài Gòn (thế là được mang danh đậu Đại học). Công việc mỗi ngày của tôi là chạy đến trường, chạy về nhà, tham gia các hoạt động đoàn đội. Không phải tôi không “tìm kiếm” định hướng cho mình, mà tôi thực sự không biết hỏi ai, lúc đó tôi cũng hoàn toàn mù tịt về công nghệ. Tôi đã trong trạng thái vô định suốt 20 năm.
2- CỘT MỐC 20 TUỔI.
Trong đầu tôi lúc đó chỉ nghĩ mình sẽ Tốt nghiệp rồi đi dạy, sẽ dạy nhiều buổi, nhiều lớp để tích góp tiền rồi mở nhà trọ cho thuê sẽ có tiền hàng tháng và đỡ vất vả.
Khoảng cuối năm 2017, tôi đi dự một buổi hội thảo của AYP (Awake Your Power). Tôi như được đánh thức, khi một đứa chưa kiếm nỗi được một đồng như tôi, lại có thể nhìn thấy những người khác trong 21 ngày kiếm được 200 triệu. Khóa học này thu hút tôi bởi nó cho tôi thấy những thứ tôi chưa bao giờ tin là sẽ có. Tôi bắt đầu muốn thay đổi, bắt đầu nghĩ về việc tự lập, tôi muốn tự kiếm tiền. Khóa học đó 10 triệu, lúc đó trong người tôi chưa có nỗi 1 triệu. Nhưng chờ thêm 5 tháng nữa, khóa học sẽ giảm còn 7 triệu. Tôi quyết định cọc trước 800k và trong 5 tháng tự kiếm đủ số tiền để học. Tôi đi làm thêm, tôi hỏi những công việc mình có thể làm để kiếm tiền. Trong đầu chỉ có một mục tiêu duy nhất “PHẢI HỌC CHO BẰNG ĐƯỢC” vì tôi biết khóa học đó có thứ tôi cần.
Cuối cùng, tôi cũng đã học và tốt nghiệp khóa học đó với doanh số đứng thứ 2 trong nhóm. Hành trang tôi có được là nền tảng “7 thói quen của người thành đạt” - Stephen R Covey. Khóa học này thực sự đã mở ra cho tôi nhiều trang mới của cuộc đời.
Bài học rút ra:
- Tuổi trẻ, cái chúng ta có được nhiều nhất, quý nhất là thời gian. Hãy học và cháy hết mình, hành động liên tục, làm liên tục để có nhiều kết quả, trải nghiệm cho bản thân. Hãy học kiến thức Tài chính, tìm kiếm và giao tiếp với các mối quan hệ chất lượng, làm mới bản thân mỗi ngày, đặt mục tiêu và tìm kiếm định hướng để trở thành con người mình mong muốn.
Như Mahatma Gandhi từng nói:
“Be the change you want to see in the world” – Hãy trở thành sự thay đổi mà bạn muốn nhìn thấy trên thế giới này.
- Khi lý do đủ lớn, hành động sẽ càng dễ dàng. Nhiều khi bạn không đủ năng lượng và ý chí để làm một việc gì đó, có thể do bạn chưa có hoặc quên lý do bắt đầu. Cách để bạn có thể biết được mục tiêu đó có phải mục tiêu mình thực sự mong muốn hay không, hãy quan sát xem bản thân có chủ động và quyết liệt hay không là được.
3 – CON ĐƯỜNG ĐI ĐẾN ĐẦU TƯ
Sau đó, tôi không còn tập trung quá nhiều vào việc học ở trường. Tôi hăng hái ra ngoài kiếm tiền nhiều hơn. Nền tảng tiếp theo tôi học là về “Kim tứ đồ”. Tôi học được tư duy của những góc phần tư và các công việc trong toàn xã hội đều sẽ xếp trong 4 góc phần tư này. Lúc đó, tôi chỉ mới tiếp cận nên suy nghĩ còn khá đơn giản, và tôi thiếu trải nghiệm để có thể hiểu được hết các góc phần tư. Tuy nhiên, tôi biết một điều, làm công mãi không thể giàu có được.
Khoảng thời gian 4 năm Đại học, tôi chưa bao giờ làm 1 công việc tại một thời điểm. Tôi luôn suy nghĩ và làm nhiều job cùng lúc, nên gần như mỗi ngày của tôi làm việc toàn thời gian. Vừa học ở trường, vừa làm 2 – 3 job ở ngoài, khiến tôi lúc nào cũng mệt mỏi. Những tiết học ở trường là thời gian tôi ngủ, 3 ngày trước ngày thi là thời gian tôi tập trung học lại toàn bộ giáo trình. Tôi vẫn học và tốt nghiệp đại học, tôi không muốn lấy lý do vì đi làm nhiều hay vì một công việc nào mà phải bỏ ngang đại học.
Tôi vẫn luôn tâm đắc và nhớ một điều từ đàn anh đi trước đã dạy, nhớ từng câu từng chữ:
“Anh chỉ nhắc nhẹ thôi. 1 khi mình đặt bút làm một việc gì đó thì không được bỏ cuộc. Đừng có mệt và đừng sợ mình kham không nổi. Chỉ sợ là mình không chăm sóc tốt cho sức khỏe thế lực và sức khỏe tư duy.
Mình có thể chậm và tốn nhiều thời gian để làm. Nhưng không bao giờ để trong đầu là mình sẽ từ bỏ việc nào mình bắt đầu. 1 khi bắt đầu thì phải có kết thúc”.
Quay về khía cạnh công việc, tôi loay hoay mãi trong 3 góc phần tư: làm công, làm chủ, chủ doanh nghiệp. Đến cuối năm 2019, tôi vô tình tiếp cận được một kênh đầu tư. Nó cho tôi thấy được tầm nhìn và con đường để có thể kiếm được nhiều tiền, tôi nghĩ người giàu ai cũng sẽ có đầu tư nên tôi quyết định tìm hiểu.
Có một câu nói mà tôi nhớ mãi ở giai đoạn này của mình:
“Làm công thì kiếm tiền theo cấp số cộng còn đầu tư có thể kiếm tiền theo cấp số nhân”.
4 – ĐẦU TƯ – NHỮNG THẤT BẠI – BÀI HỌC
a. Coin dưới sàn
Kênh đầu tư đầu tiên tôi chọn là coin dưới sàn vì tiềm năng lớn. Tôi mua và sở hữu một lượng tương đối, ước tính khoảng 200 triệu. Dự tính trong 3 – 5 năm, khoản tiền này sẽ x5 hoặc x10. Giá lúc đó khoảng 1$, và tôi đang sở hữu 8.000 đồng coin, tôi định 5 – 10$ sẽ bán, sẽ dư dã một số vốn, tiếp tục học và đầu tư một kênh khác. Thiết nghĩ “Sắp giàu đến nơi”, mọi thứ đều quá hợp lý.
Thế nhưng “Người tính không bằng trời tính”
Tôi đầu tư mà không hề có một chút kiến thức nào cả, tất cả dựa trên niềm tin và sự tính toán bằng một bài toán màu hồng. Được khoảng gần 1 năm, kênh đầu tư bị mất thanh khoản và giá coin giảm mạnh. Lúc ấy, rất nhiều người muốn bán coin, tôi mất một vài mối quan hệ. Thất bại “xấp mặt” đầu tiên trong đầu tư, tôi mất trắng khoản đầu tư đó.
Bài học rút ra:
- Đừng đầu tư vào những thứ mình không biết và không hiểu.
- Đừng bỏ hết trứng vào một rổ.
- Đầu tư mà không có kiến thức thì cũng giống như đánh bạc.
- Khi đầu tư, nên lưu ý yếu tố thanh khoản của sản phẩm và thời gian hoàn vốn.
- Khi lên kế hoạch hoặc tính toán, phải tính nhiều kịch bản, trường hợp xấu nhất có thể xảy ra là gì, có chấp nhận được hay không rồi hãy quyết định.
- Khi ở vị trí và vai trò lớn, được sự tín nhiệm cao, mọi quyết định của bạn đều phải cân nhắc vì nó có thể ảnh hưởng đến rất nhiều người (khi chọn sai kênh đầu tư, vô tình tôi đã kéo theo vài người bạn của mình đầu tư cùng, kết quả là họ cũng chịu chung thất bại với tôi).
b. Coin sàn và chứng khoán
*Thị trường coin
Khi có tín hiệu mất thanh khoản ở kênh đầu tư cũ, tôi bắt đầu nghiên cứu đầu tư coin trên sàn. Tôi chọn sàn Binance vì đây là 1 trong những sàn lớn và uy tín nhất. Tôi tập trung mua các đồng như BNB, LTC, NEO,… giá lúc đó rất rẻ. BNB khoảng 12 USD, LTC khoảng 48 USD, NEO khoảng 10 USD và BTC chưa chạm mốc 20.000 USD.
Lý do tôi chọn thị trường coin vì tính thanh khoản lớn, giao dịch được 24/24, tiềm năng lợi nhuận cao nhưng cũng đi đôi với rủi ro tương ứng, tôi nghĩ hạn chế rủi ro bằng cách đặt stoploss là xong. Khi đó mỗi ngày tôi kiếm được khoảng 1 triệu – 2 triệu tiền giao dịch. Tôi lúc đó cho rằng kiếm tiền không khó, target mỗi ngày 1 triệu là đã hơn nhiều người.
Và thời điểm này cũng là thời hoàng kim của thị trường coin, sau khi BTC phá đỉnh cũ 20.000 USD, nó tăng trưởng liên tục và mạnh mẽ, kéo theo cả thị trường. Nếu để yên thì tài khoản có lẽ đã x3 x5 trong 1 năm, nhưng không, tôi đã chọn giao dịch liên tục. Dựa trên những kiến thức được học ở những quyển sách: Đồ thị nến Nhật, Sóng Elliott, Fibonacci, Mây Ichimoku. Tôi đã suôn sẻ kiếm được 1tr – 2tr/ngày trong 1 thời gian ngắn (khi thị trường tăng), sau đó tôi bị mất tiền liên tục vào khoảng thời gian thị trường giảm trở lại. Thị trường tăng thì ăn ít, thị trường giảm thì thua nhiều. Lúc đó “một cảm xúc rất tệ”- tôi stress thực sự. Tôi nhận ra bản thân không biết phân bổ tài chính, không phân tiền thành dài hạn, trung hạn hay ngắn hạn. Tất cả giao dịch của tôi đều dựa theo cảm xúc.
Ví dụ về việc giao dịch theo cảm xúc: Ban đầu bạn định để dài hạn, nhưng khi thị trường tăng thì để yên, thị trường giảm lại cắt lỗ. Vài deal giao dịch theo hiệu ứng ERI, không kỷ luật như vậy, tài khoản của bạn sẽ sụt giảm đáng kể. Đó có lẽ cũng là tâm lý chung của những người mới tham gia thị trường, nhìn bảng điểm liên tục rồi bị cuốn theo sự tăng giảm của đồ thị sóng nến.
Thời gian sau, khi số tiền đầu tư của tôi vơi dần, tôi nhìn sang hướng đánh margin. Nghĩ bụng có thể kiếm lại được số tiền đã mất, vì nó có đòn bẩy, có thể tăng số vốn mình lên tăng lợi nhuận. Kết quả là thời gian đầu tôi ăn, sau đó, tôi liên tục cháy tài khoản, dù có nạp thêm bao nhiêu.
Lúc đó, tôi cảm giác con đường đầu tư thật gian nan và không bền vững… Tôi mất khoảng hơn 50 triệu.
Đối với tôi, số tiền mất đi không quan trọng, quan trọng là mình học được gì để không mắc lại sai lầm cũ. Và tôi biết số tiền tôi mất ít hơn rất nhiều người ngoài kia và tôi sẽ cố gắng học từ sai lầm của mình, sai lầm của người khác để giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thắng cho mình.
Tôi nhận ra mình không có phương pháp giao dịch cụ thể và cũng không theo trường phái nào cả. Nếu đầu tư dài hạn thì tôi đã không mất nhiều tiền như vậy.
Đầu tư là cả một chặn hành trình dài, phải học tập và hiểu kinh tế vĩ mô, vi mô, học đưa ra nhận định, dự đoán xu hướng tương lai, dám quyết định.
*Thị trường chứng khoán
Song song với lúc đầu tư thị trường coin, tôi cũng có quan tâm đến thị trường chứng khoán. Đến thời điểm tháng 3/2020, khi toàn thị trường chứng khoán rơi vào tình trạng khủng hoảng, tôi vẫn chưa vội rót tiền vào mặc dù bạn tôi đã chỉ tôi 1 vài mã có thể mua được. Khi đó, tôi chưa học và chưa hiểu gì về chứng khoán, cho dù có thắng cũng không biết lý do thắng, nếu bỏ tiền vào lại như đánh bạc. Tôi vẫn tiếp tục giao dịch với thị trường coin. Tôi nhận thấy thị trường chứng khoán giao dịch không liên tục, chỉ từ thứ hai đến thứ sáu, khung giờ từ 9h – 11h30; chiều từ 13h00 – 14h30, biên lợi nhuận sàn HOSE chỉ 7%, không quá hấp dẫn với tôi. Đối với một người mới tham gia thị trường, tôi thích giao dịch liên tục hơn.
Vào những tháng gần cuối năm 2020, tôi được biết đến anh Thái Phạm, lần đầu tôi nghiên cứu và đọc những quyển sách về đầu tư: Pay Back Time – Ngày đòi nợ, Làm giàu từ chứng khoán, CANSLIM, Cách kiếm lợi nhuận 18.000% từ thị trường chứng khoán,… Sau đó, tôi may mắn được biết đến anh Long Phan và anh Tuấn Nguyễn, tôi học lớp WI và CGBA để hiểu Tài chính và cách đọc Báo cáo Tài chính, phân tích chiến lược doanh nghiệp,...
Tôi bắt đầu hứng thú với thị trường Chứng khoán. Tôi nhìn nhận lại chặn hành trình đầu tư của mình và nhận ra bản thân mình chưa có đủ cơ sở để phân tích coin. Việc tăng/giảm giá của một đồng coin cũng như ứng dụng của nó chưa đến được với cuộc sống nhiều. Công nghệ Blockchain, NFT, hợp đồng cho vay,… tôi chưa thấy được bằng chứng khả quan về lợi nhuận và cách thức giao dịch. Chỉ có một số đồng coin có thể tin tưởng như Binance (BNB) chẳng hạn, tôi còn có cơ sở trữ do nó là sàn giao dịch uy tín, lợi nhuận một phần đến từ phí giao dịch, các đồng còn lại thì có lẽ phải tìm hiểu thêm. Tuy nhiên với tôi, coin hiện tại tăng giá dựa trên cá mập và thông tin là chính, nên tạm thời tôi không tham gia. Giá coin đã tăng phi mã trong một thời gian dài, nên thời gian tới có thể sẽ hạ nhiệt về đúng giá trị của nó. Bạn có thể đầu tư khi thị trường bắt đầu có tín hiệu tích cực trở lại. Tôi không phê phán thị trường coin, mọi thứ sinh ra đều có ý nghĩa và giá trị của riêng nó, nếu bạn có thể nhìn thấy được tiềm năng thì cứ đầu tư nhé. Một câu nói rất hay từ George Soros:
"Bạn đúng hay sai không quan trọng, cái chính là kiếm được bao nhiêu khi đúng và mất bao nhiêu khi sai".
Trở về lý do vì sao hiện tại tôi chọn thị trường chứng khoán, tôi đã tìm ra được phương pháp giao dịch phù hợp với mình và những phân tích đều phải dựa trên căn cứ. Khi số tiền của bạn nhỏ, bạn sẽ có xu hướng thích mạo hiểm, khi số tiền bạn nắm giữ lớn, bạn sẽ có xu hướng tìm những kênh an toàn, sinh lợi hợp lý. Chứng khoán là kênh được pháp luật bảo hộ và đang ở giai đoạn tiềm năng vì về Việt Nam mới khoảng 26 năm, từ năm 1996, trong tương lai khi Việt Nam chinh phục những mục tiêu về nâng hạng thị trường, chứng khoán sẽ còn tăng trưởng mạnh mẽ bởi thu hút được nguồn vốn nước ngoài và các quỹ lớn là cơ sở để nâng cấp bộ máy ban quản trị và chất lượng doanh nghiệp Việt Nam.
***Phương pháp đầu tư của tôi:
Đối với việc đầu tư dài hạn:
1/ Định giá GTNT của doanh nghiệp để tìm những công ty đang có giá thấp hơn giá trị nội tại. Đồng nghĩa với việc, đưa ra cho mình một bộ tiêu chí để sàn lọc cổ phiếu. Tiêu chí định giá doanh nghiệp theo từng ngành.
“Mua được cổ phiếu với giá tốt, bạn có một vị thế tốt.
Chọn đúng doanh nghiệp tốt, bạn có một gia tài”.
2/ Tìm những công ty có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.
Hiểu về dòng tiền trong doanh nghiệp và những chiến lược, định hướng của doanh nghiệp.
Đối với đầu tư ngắn hạn:
Sử dụng phương pháp pivot (Bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn ở quyển sách Cách kiếm lợi nhuận 18.000% từ thị trường chứng khoán).
Lợi nhuận từ thị trường chứng khoán của tôi đến thời điểm hiện tại, vừa đủ huề vốn với phần tôi đã thua ở thị trường coin. Xem như bắt đầu lại… Tôi đang cảm nhận được mình đi gần đúng và đang nổ lực mỗi ngày, thành công sẽ đến nhanh thôi, tôi luôn tin điều đó.
Vì đầu tư cần sự kiên trì và nhẫn nại…
Bài học rút ra:
- Một trong những yếu tố trọng yếu khiến lợi nhuận có sự khác biệt là yếu tố phân bổ vốn.
- Kỷ luật, không giao dịch theo cảm xúc.
- Trước khi giao dịch, đối với giao dịch ngắn hạn, phải xác định điểm chốt lời, cắt lỗ. Đối với giao dịch dài hạn, phân tích kỹ trước khi vào deal và đừng quên lý do bắt đầu.
- Phải tìm kiếm cho mình phương pháp đầu tư phù hợp, không đầu tư kết hợp nhiều phương pháp trong 1 deal sẽ dễ khiến bạn mất định hướng.
- Học nhiều, đọc nhiều cũng được nhưng phải có lập trường riêng và sàn lọc kiến thức không phải cái nào cũng sử dụng, phải thử nghiệm và lựa chọn.
- Đừng sợ sai, sai thì rút kinh nghiệm và làm lại.
- Người thông minh học được bài học từ sai lầm của bản thân, người thông thái học được từ sai lầm của người khác.
- Trước khi bước vào cuộc chơi, phải nắm rõ luật chơi.
- Đầu tư là cả một chặn hành trình dài, không phải ngày một ngày hai mà thành công.
-------------------------
Trong suốt chặng hành trình đầu tư của tôi, những kiến thức và kinh nghiệm tôi có được, không phải chỉ mình tôi mà có thể nghiệm ra, tôi học được nhiều hơn một người bình thường nhờ làm việc cùng một đội ngũ và dưới sự dẫn dắt từ một người anh (tôi xem anh ấy như người thầy của mình). Nhờ những bài học anh dạy, tôi đã tiết kiệm được thời gian, tiền bạc và không thua lỗ quá nhiều để có được tư duy như hiện tại.
--------------------------
Cảm ơn bạn đã đọc đến đây, chúc bạn sớm chinh phục được thịnh vượng Tài chính, có những bước tiến mạnh mẽ trong công việc Đầu tư của mình.
Thân,
Link bài dự thi.
