TUỔI 20 VÀ HÀNH TRÌNH ĐI TÌM KHOẢN LÃI ‘’ĐẦU TIÊN” TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
1. F0 nào cũng hoang mang, nhưng không có F0 sao có F1, Fn…
“Em đang dư 100tr, 200tr… nên đầu tư vào đâu nhỉ?
“Em không biết bắt đầu từ đâu?”
“Em muốn học các lớp nền tảng đầu tư nhưng không biết chọn ai?”
Yên tâm đi, vì 15 năm trước chính mình cũng khởi đầu bởi cả mớ câu hỏi như thế. Chưa kể, hồi đó, các điều kiện dành cho các cá nhân nhỏ lẻ giao dịch trên thị trường còn đang rất thô sơ. Việc đầu tiên mình làm là tìm hết những tài liệu về chứng khoán, phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản,…
Sau những hiểu biết ban đầu, mình quyết định mở tài khoản giao dịch đầu tiên trong đời. Sinh viên mình làm gì có điều kiện tiền bạc như bây giờ, cũng không dám xin ba mẹ tiền, không có ai hướng dẫn, Internet cũng không phổ cập như giờ ,… đủ thứ bất lợi hết. Nhưng không mở tài khoản thì bao giờ mới bắt đầu được?
Vậy là mình bắt đầu có tài khoản giao dịch đầu tiên.
Cũng như tất cả các nhà đầu tư tân binh khác, điều duy nhất mình hiểu trong suốt quá trình giao dịch lần đầu tiên ấy chính là: Mua vào khi giá thấp và bán ra khi giá tăng để hưởng được chênh lệch giá.Ngoài ra mình không có bất cứ chiến lược đầu tư nào dù đã đọc rất nhiều tài liệu. Lý thuyết lúc này chẳng có ý nghĩa gì khi chỉ biết thụ động xem chuyển động giá lên xuống mỗi ngày mà không chắc khoản đầu tư của mình có đang ổn hay không.
2. BẪY TÂM LÝ - Phải học mới “thoát” được!
Mới đầu, các giao dịch của mình lỗ có, lời cũng có, xen lẫn nhau nhưng cứ tổng lời chả được bao nhiêu sau khi trừ lỗ. Mình trở thành một người nôn nóng. Nôn nóng chờ giờ chốt giá, nôn nóng xem mình lời hay lỗ. Nếu giá nhích hơn một chút thì mình thở phào nhẹ nhõm, trái lại giá xuống một chút thì chán nản thất vọng. Mình chỉ thấy rằng đầu tư chứng khoán như thế này là việc may rủi chứ không nhận ra bản thân đang chơi một trò chơi nguy hiểm. Rằng nếu không hiểu bản chất của việc đầu tư mà cứ để bị cuốn theo việc lời lỗ không kế hoạch, tài chính của mình chắc chắn sẽ rơi vào nguy hiểm trong tương lai. Nếu ngay cả lý do tại sao lời hoặc tại sao lỗ mà cũng không biết, chỉ dựa vào may rủi mà tiếp tục, mình sẽ sớm thất bại và mất tiền ngu ngốc.
May cho mình, lúc này chính là thị trường tại thời điểm đó tương đối dễ chịu. Nên dù có thua lỗ mình cũng sẽ nhanh chóng có được khoản lợi nhuận bù đắp sau đó. Nhưng thật sự mà nói, mình cảm thấy không ổn tý nào, kiểu cứ như đánh bạc, mã cổ phiếu một là giảm hai là tăng ấy. Thế là mình đăng ký tham gia học các khoá học về đầu tư, dần tiếp cận với các phương pháp đầu tư từ phân tích cơ bản đến phân tích kỹ thuật. Đến khi tìm hiểu về Nến, mình thật sự vỡ oà vì xúc động. Mình cảm thấy như mình tìm thấy tình yêu của đời mình.
3. Hành trình đi tìm phương pháp: ĂN NGỦ VỚI NẾN VÀ SỐ LIỆU và vẫn Lỗ như thường J
Nhiều tháng sau đó, ngày nào cũng gần như ngồi nhìn nến liên tục, có hôm thức đến 1 giờ sáng để xem các biểu đồ giao dịch đã diễn ra trong quá khứ, bất cứ thời gian rảnh rỗi nào mình cũng tranh thủ nhìn nến, nhìn cách thức mà giá hoạt động trên thị trường.
Mình thích nến đến nỗi ăn cũng nghĩ đến nến, ngủ cũng mơ thấy nến.
Mình tiến hành nghiên cứu thật chi tiết về nến kết hợp các công cụ hỗ trợ biểu đồ. Tiến hành thử nghiệm rất nhiều kế hoạch và phương pháp khác nhau để xem hiệu quả. Sau này mình tiếp tục kết hợp thêm phân tích cơ bản và tìm cách áp dụng cả hai phương pháp một cách nhuần nhuyễn vào các giao dịch của mình.
Sau 3 năm vừa học vừa tập giao dịch, mình vẫn nhận các kết quả thắng thua thường xuyên, thật may mắn đến cuối cùng mình cũng tìm rút ra được một phương pháp phù hợp và mang lại lợi nhuận xíu xíu cho chính mình.
Dựa vào đó, mình bắt đầu xây dựng thư viện mẫu bằng các tiêu chí sau: phương pháp giao dịch cụ thể, tính lặp lại, thời gian sử dụng phương pháp giao dịch, phạm vi ứng dụng, số lượng phương pháp giao dịch. Tuy nhiên, nếu chỉ có một thư viện mẫu thôi, với biến động thị trường như thế, thì chưa đủ điều kiện để nhà đầu tư có lợi nhuận ổn định trong thị trường được. Mình biết mình cần có kế hoạch sử dụng vốn một cách có hệ thống, cần có các biện pháp để xử lý lệnh khi thị trường biến động theo hướng không mong muốn, nhằm giúp cho việc tăng thêm lợi nhuận cần thiết, hoặc giảm thiểu thua lỗ nếu có thể.
Cuối cùng, mình đã xây dựng một hệ thống đầu tư cho mình bao gồm bộ kiềng ba chân: tâm lý giao dịch + kế hoạch giao dịch + phương pháp giao dịch.
4. Để ĐẦU TƯ không còn là “GÁNH NẶNG”
Ngoài ra, trong khi giao dịch, khi các mã cổ phiếu có lợi nhuận, dù mới lời rất ít mình lại nôn nóng thoát lệnh. Còn những mã cổ phiếu bị lỗ, mình cố gắng gồng lệnh, đến một thời điểm tâm lý không chịu được nữa mình cắt lỗ.
Kết quả là, thắng thì thắng ít, lỗ thì lỗ nhiều, nên dù lệnh thắng có nhiều hơn lệnh bị lỗ đi chăng nữa thì tổng lại của mình chỉ có thể hoà vốn hoặc lỗ chút chút.
Nên bài học thứ hai mình rút ra được, đó chính là phải luyện tập được tâm lý gồng lời, cố gắng để một mã cổ phiếu tiềm năng lời càng nhiều càng tốt mới được. Muốn như vậy điều kiện tiên quyết chính là:
- Có một phương pháp và kế hoạch đầu tư tương đối hiệu quả.
- Hiểu biết các kiến thức chung về ngành, về doanh nghiệp mình muốn mua cổ phiếu.
- Luôn có kế hoạch với dòng tiền đầu tư của mình.
- Sử dụng tiền nhàn rỗi và không được ảnh hưởng đến các mục tiêu tài chính khác.
- Xem xét lại các điều kiện như: có quỹ dự phòng khẩn cấp, bảo hiểm sức khoẻ,… để khi thị trường có giảm mình cũng không cắt lỗ tạm thời, khi thị trường tăng thì tập Gồng Lời.
Hầu như mọi người đều ngay lập tức muốn nhảy vào Đầu Tư nhưng mọi người quên mất rằng không rành mạch được dòng tiền, không bố cục lại được bức tranh Tài Chính thì việc Đầu Tư vô tình lại khiến các bạn thêm gánh nặng.
5. DÒNG TIỀN: thứ rất quan trọng để Tiền đẻ ra tiền.
Lúc mới bắt đầu, mình chỉ quan tâm duy nhất về phương pháp giao dịch mà thôi. Nhưng ngay cả khi có thư viện mẫu rồi, nếu như mình không có dòng vốn nhất định thì cũng không đẩy nhanh được số tiền mục tiêu để có được cuộc sống mình mong muốn.
Do đó, mình bắt đầu phân rã các dòng tiền ra, dòng tiền để đáp ứng các mục tiêu tài chính như quỹ hưu trí (mà sau này mình dùng đầu tư cổ phiếu với thời hạn đầu tư dài), quỹ dự phòng khẩn cấp, phát triển bản thân, sức khoẻ,…
Một điều cực kỳ quan trọng là phải tính toán được dòng tiền đầu tư hợp lý. Vì chỉ khi nào nguồn tiền đầu tư đó là nguồn nhàn rỗi, không có bất kỳ những kế hoạch bất ngờ chen ngang thì mình mới giữ vững được tâm thế đầu tư lâu dài, và luyện tập việc gồng lãi. Một mã cổ phiếu dài hạn về lâu dài tỷ suất lợi nhuận như thế nào ắt hẳn ai cũng hiểu.
Thị trường luôn có tăng và có giảm, nên trong đầu tư, điều quan trọng mình cảm sau bao năm đó chính là có được số tiền mục tiêu và thời điểm sớm hơn thời hạn đã đặt ra. Thời hạn đó là cuộc sống FIRE mà mình hướng đến trong những năm tháng đầu đời non trẻ.
Đó cũng chính là “khoản lãi đầu tiên” đúng nghĩa của trên thị trường chứng khoán mà mình đã đạt được.
Cám ơn Ban Tổ Chức VWA đã tổ chức một cuộc thi rất ý nghĩa để mình chia sẻ những điều mình đã trải nghiệm. Và dù mình viết hơi dài xíu, mình cũng cám ơn các bạn đã đọc bài của mình. Đây chỉ là ý kiến và kinh nghiệm đúc kết của riêng cá nhân mình, có thể đúng với mình nhưng không đúng với tất cả. Chỉ mong những bạn cùng quan điểm chúng ta cùng nhau phấn đấu cùng nhau phát triển hơn nữa nhé.
Thân ái,
Chau Pham
Link bài dự thi
